Bankier ‘van links’ moet politiek rumoerig Frankrijk een begroting gaan geven

Het is een even onbekende als kapitaalkrachtige instelling, die veel zegt over de actieve rol van de Franse staat in de economie: de Caisse des Dépôts et Consignations (CDC). Met een balanstotaal van zo’n 1.300 miljard euro – bijna de helft van het Franse bbp – zit deze publieke investeringsbank in de haarvaten van de Franse samenleving. CDC, meer dan 200 jaar oud, heeft een meerderheidsbelang in de Franse posterijen, participeert in openbaarvervoer- en energiebedrijven, financiert sociale woningbouw en ondersteunt het platteland.

En de bank maakt winst – bijna 4 miljard euro in 2023. Dat is mede dankzij het „rigoureuze leiderschap” van de net vertrokken directeur van de bank, Éric Lombard, schrijft de krant Le Parisien.

Lombard (66) is maandag door president Emmanuel Macron benoemd tot minister van Economische Zaken en Financiën. Dat Lombard goed kan cijferen en bekend is met publieke uitgaven zal hem van pas komen: het is aan hem om een nieuwe Franse overheidsbegroting voor 2025 te bereiden, te midden van aanhoudende politieke chaos in Parijs.

De vorige Franse regering, van de conservatieve premier Michel Barnier, viel medio deze maand. Het zwaar versplinterde Franse parlement verwierp Barniers begroting, met daarin 60 miljard aan lastenverzwaringen en bezuinigingen. Zijn opvolger is de centrumpoliticus François Bayrou. Net als Barnier beschikt Bayrou niet over een meerderheid in het parlement, waarin links en radicaal-rechts de grootste politieke blokken vormen.

Omdat een begroting voor 2025 niet rond kwam voor de jaarwisseling, is een noodwet van kracht. Die komt erop neer dat de begroting van 2024 tijdelijk wordt gekopieerd naar het volgende jaar. Dat betekent ook dat het Franse begrotingstekort van ruim 6 procent – tweemaal de EU-maximumnorm – voorlopig niet zal dalen.

De nieuwe regering moet begin volgend jaar snel met een ander budgetvoorstel komen. Bayrou mikt op een begrotingstekort van „zo’n 5 procent, iets meer dan 5 procent” in 2025, zo verklaarde hij maandag.

De kersverse minister van Financiën Lombard sprak over het tekort als „ons endemisch kwaad”, met „consequenties voor de staatsschuld”. Die staatsschuld is geëxplodeerd, van minder dan 100 procent voor de pandemie naar 113 procent in 2024 (ver boven het EU-plafond van 60 procent). Naar verwachting van de Europese Commissie zwelt de Franse schuld de komende jaren verder aan naar 117 procent.

„We moeten het tekort terugdringen, zonder de economische groei de nek om te draaien”, zei Lombard maandag bij de aanvaarding van zijn functie, volgens persbureaus. De Franse economie groeit, anders dan de Duitse, nog wel, al is de verwachte groei van het bbp in 2025 heel beperkt. Niet meer dan 0,8 procent, denkt de Europese Commissie.

Lees ook

Macron presenteert nieuw kabinet met veel oude bekenden

11 september overleefd

Lombard maakte een carrière die je in de Franse politiek vaker ziet: hij bewoog heen en weer tussen de financiële sector en de politiek.

In de jaren tachtig en negentig was hij werkzaam als adviseur van verschillende socialistische ministers. Een bankier „van links”, noemt de krant Le Monde hem. Hij werkte lang voor de bank BNP Paribas – ook op 11 september 2001, toen hij in New York een deal moest sluiten over de overname van een Amerikaanse bank. Door een agendaconflict aan Amerikaanse zijde ontliep hij net de aanslag van die dag.

President Macron zal de loopbaan van Lombard herkennen: hij werkte in het verleden jaren als bankier bij Rothschild én behoorde enkele jaren tot de Parti Socialiste.

Lombards politieke signatuur kan premier Bayrou helpen een brug te slaan naar links in het Franse parlement – iets wat Barnier niet lukte. De grote uitdaging daarbij: de bezuinigingen en lastenverzwaringen die nodig zullen zijn op een politiek acceptabele manier verdelen tussen burgers en bedrijven. Bayrou zei deze week alvast dat bedrijven niet te zwaar mogen worden getroffen met extra lasten. Bedrijven vormen een „nationale schat” die zorgt voor „welvaart en werk”, zei hij.

Nu al trekken de politieke problemen rond de begroting een wissel op de Franse economie. Kredietbeoordelaar Moody’s waardeerde medio deze maand de score van de Franse overheid af (van score ‘Aa2’ naar ‘Aa3’). Dit heeft direct geleid tot verlaging van de kredietscore van zeven Franse banken, schrijft ING in een analyse. Het waarschijnlijke gevolg: hogere rentes voor Franse burgers en bedrijven, aldus de bank.

Door de blijvende onzekerheid over de nieuwe begroting, schrijft ING, stellen bedrijven en consumenten koop- en investeringsbeslissingen uit. Het economisch vertrouwen lijdt eronder. Werk aan de winkel voor Bayrou en Lombard.

Lees ook

Frankrijk is politiek ontregeld, Duitsland zit economisch vast. Is Europa nog slagvaardig?