Verdachte wilde een misstand met een BN’er aankaarten, volgens haar advocaat: waar eindigt vrijheid van meningsuiting en begint smaad?

De zaak

Natasja, de 22-jarige verdachte, wilde wel naar de zitting bij de politierechter in Dordrecht komen, maar durfde niet. Alleen haar ouders en een jonger broertje zijn naar de rechtbank gekomen. Haar advocaat, Mark de Kok, zet uiteen waarom de setting voor zijn cliënt te intimiderend is. Daarbij wendt hij zich tot het slachtoffer, Dennis Schouten, bekend van het online roddelprogramma Roddelpraat (284.000 abonnees op YouTube). De YouTuber is omringd door zijn entourage en fans. Hij heeft zijn publiek opgeroepen om vandaag naar Dordrecht te komen. Voor de deuren van de rechtbank staan nieuwsgierige tieners. Eén fan staat te wachten met een speaker en microfoon om Schouten na de zitting feestelijk te onthalen.

Dat de zitting aandacht zou krijgen op sociale media was te verwachten, volgens advocaat De Kok. In een eerdere, civiele rechtszaak in september 2023 werden Natasja en haar familie buiten de rechtbank opgewacht, achtervolgd en gefilmd door de jonge YouTuber Bender. Na de zitting van vandaag staat deze YouTuber opnieuw voor de deur van de rechtbank.

Waar het vandaag om draait: Dennis Schouten (29) beschuldigt Natasja van laster en smaad. In een groep op socialmediaplatform Telegram werd op 2 maart 2023 een video gedeeld waarin te horen is dat Schouten om naaktfoto’s vraagt, met de begeleidende tekst: „Video waar Dennis een 15-jarige om naaktfoto’s vraagt en manipuleert bah bah.” De video toont een schermopname van een telefoongesprek tussen Schouten en ene Michelle. De rechtbank moet beslissen of Natasja deze video heeft geplaatst en of het meisje in kwestie inderdaad vijftien jaar was.

Volgens de advocaat van de verdachte is Schoutens aangifte een poging om vrouwen monddood te maken. In januari 2023 plaatste Natasja een filmpje op TikTok waarin ze haar negatieve ervaringen met Schouten deelde. Ze leerde hem online kennen en de twee hadden een kortstondige relatie. In dat filmpje waarschuwde ze jonge meisjes voor mannen zoals Schouten. Natasja ontving daarop tientallen reacties van meisjes met vergelijkbare ervaringen. Een aantal gaf aan eveneens onaangenaam contact met Schouten te hebben gehad via Instagram of WhatsApp. In een appgroep kwamen deze jonge vrouwen bijeen om hun beklag te doen.

Natasja heeft verklaard dat ze de schermopname niet heeft geplaatst in de Telegramgroep. Ze zou zelfs nooit Telegram op haar telefoon hebben gehad. De politie denkt daar anders over. Het filmpje werd geplaatst via een account dat ook spraakberichten verstuurde naar Michelle, het meisje aan wie Schouten naaktfoto’s vroeg. De stem in die spraakberichten is volgens justitie van Natasja. Volgens de politie is „één plus één twee.” De officier van justitie ziet door deze spraakberichten een directe link tussen Natasja en de video in de Telegramgroep.

Volgens de officier had Natasja het probleem anders kunnen aankaarten en was het onnodig grievend om het filmpje in een groep te delen

Schouten ziet er gespannen uit, zijn gezicht rust op zijn handen. Naast hem zit Marilene, een jonge vrouw. Haar verklaring vormt een van de bewijzen tégen Natasja. Marilene reageerde als een van de eersten op Natasja’s TikTok-video en zat in de appgroepen waarin ervaringen over Schouten werden uitgewisseld. Daarin sprak zij nog over wraak op Schouten. In werkelijkheid deelde ze het bewijsmateriaal met hem.

Schouten besprak de schermopname op zijn kanalen en gaf het daarmee een groter bereik, volgens de advocaat van Natasja. Natasja werd regelmatig belachelijk gemaakt in Roddelpraat, waar co-host Jan Roos haar beledigend „Zoef de Haas” noemde. Marilene grijnst wanneer dit ter sprake komt. De rechter observeert haar met een onbewogen gezicht en trekt vervolgens haar wenkbrauwen op.

Het feit dat Natasja eerder al een TikTok-filmpje over Schouten deelde, toont volgens de officier haar intentie: ze wilde voorkomen dat hij nieuwe „slachtoffers” zou maken. De officier concludeert dat Natasja er met het Telegram-bericht op uit was de eer en goede naam van Schouten aan te tasten. Ja, Michelle heeft verklaard dat het gesprek met Schouten plaatsvond toen zij vijftien was. Toch had Natasja volgens de officier het probleem anders kunnen aankaarten. Het was onnodig grievend om het filmpje in een groep te delen.

„Het moddergooien moet stoppen”, zegt de officier en vraagt zich vervolgens af welke rol de rechtspraak hierin kan spelen. „Het strafrecht kan niet alles oplossen.” De officier eist vrijspraak voor laster (daarbij zijn de beweringen van de verdachte onwaar), maar stelt dat Natasja zich wel schuldig heeft gemaakt aan smaad. De rechtbank zou volgens de officier het signaal moeten afgeven dat beide partijen elkaar met rust moeten laten. Ze eist een boete van 350 euro voor Natasja. Als zij niet betaalt, volgen zeven dagen hechtenis.

De advocaat van de verdachte benadrukt in zijn slotargument dat dit een bijzondere zaak is: „Degene die aangifte doet van smaad en laster, heeft zelf werk gemaakt van het verspreiden van juice.” Roddels heten online wel juice, roddelprogramma’s juicekanalen.

De verdediging zegt dat Natasja een misstand met een bekend persoon aan de kaak wilde stellen. Als de rechtbank ervan uitgaat dat het filmpje in de Telegramgroep van haar is, zou ze volgens haar advocaat op grond van de vrijheid van meningsuiting alsnog moeten worden vrijgesproken.

Het oordeel

De rechtbank bekijkt deze zaak zoals elke andere: „Heel droog.” Iemand die te ver gaat, krijgt een simpele geldboete van 350 euro, zo luidt het oordeel. Natasja wordt schuldig bevonden en moet de boete betalen, maar er volgt geen verdere straf.

De kern van de zaak is dat er een video is geplaatst. De rechtbank redeneert hardop: kan Schouten daardoor schade ondervinden aan zijn eer en goede naam? Ja. Wie heeft de video geplaatst? Die kwam van het (verwijderde) account van Natasja. „Ik heb geen enkele twijfel dat dit haar account is”, zegt de rechter, „haar stem is daarop te horen.”

Natasja wordt vrijgesproken van laster. „Als ik naar de stukken kijk, blijkt dat de uitlatingen kloppen”, zegt de rechter. Maar ze heeft zich wel schuldig gemaakt aan smaad.

De rechtbank meent dat vrijheid van meningsuiting om een vermeende misstand aan de kaak te stellen hier geen excuus is. Vrijheid van meningsuiting is belangrijk, maar er moeten grenzen zijn, en Natasja is over die grens gegaan, stelt de rechtbank.