Extreem-rechtse Georgescu is bevoordeeld door TikTok, zeggen Roemeense veiligheidsdiensten

De extreem-rechtse Roemeense presidentskandidaat Calin Georgescu heeft geprofiteerd van een groots opgezette beïnvloedingsoperatie op videoplatform TikTok. Hoewel hard bewijs ontbreekt, zijn er veel aanwijzingen dat Rusland de operatie, in combinatie met cyberaanvallen op Roemeense overheidsinstellingen, heeft aangestuurd.

Dat blijkt uit documenten van de Roemeense veiligheidsdiensten, die woensdag zijn vrijgegeven door president Klaus Iohannis. De pro-Russische en partijloze Georgescu, zeer kritisch over de EU en de NAVO, was op 24 november de volkomen onverwachte winnaar van de eerste ronde van de presidentsverkiezingen. Aanstaande zondag is hij een van de twee kandidaten in de tweede ronde. In de peilingen heeft hij een grote voorsprong op zijn tegenkandidaat, Elena Lasconi van de liberale en pro-Europese partij USR.

Lees ook

over de onverwachte overwinning van Georgescu

‘Ideale kandidaat’

Uit de documenten blijkt dat de campagne voor Georgescu, die door TikTok-gebruikers niet met name wordt genoemd maar wordt aangeduid als ‘ideale kandidaat’, een enorme vlucht nam in de twee weken voorafgaand aan de presidentsverkiezingen. De Roemeense veiligheidsdienst SRI ontdekte dat een netwerk van influencers opeens zeer actief werd. Circa 25.000 accounts, waarvan een deel al langer bestond maar tot november niet actief was, maakten reclame voor Georgescu. Er was sprake van coördinatie: in een groep op berichtenapp Telegram werden tips gegeven om de verificatieregels van TikTok te omzeilen.

Influencers die video’s postten over Georgescu werden daarvoor betaald via schimmige tussenpersonen, ontdekte het Roemeense ministerie van Binnenlandse Zaken. Voor elke post kregen ze 80 euro per 20.000 volgers. TikTok is zeer populair in Roemenië, er zijn negen miljoen gebruikers op zo'n negentien miljoen inwoners.

Georgescu ontkent dat hij ook maar iets heeft uitgegeven aan zijn campagne, of buitenlandse steun heeft ontvangen. Het vrijgeven van de documenten is volgens hem een poging van de gevestigde politieke orde om hem van het presidentschap af te houden.

Paardrijden in klederdracht

In Brussel is veel kritiek op TikTok, het Chinese platform dat de campagne voor Georgescu heeft toegestaan. In tegenstelling tot posts van de andere kandidaten werden de video’s van en over Georgescu ten onrechte niet aangemerkt als politieke content, en konden daarom ongefilterd worden verspreid. TikTok beschouwde de filmpjes van de ultranationalistische Georgescu, in klederdracht op een paard of bezig met judo, als entertainment in plaats van politiek.

Europarlementariërs gaven bestuurders van TikTok er dinsdag van langs in Brussel. Ze verwijten het bedrijf desinformatie te verspreiden en niet te voldoen aan de Europese Digital Services Act. Ze hebben geen vertrouwen in de maatregelen die TikTok zegt te nemen tegen politieke beïnvloeding. Op 17 december bespreekt het Europees Parlement desinformatie op TikTok met de Europese Commissie. De Commissie maakte donderdag bekend dat de controle op TikTok wordt opgevoerd.

Ondertussen bereidt de Roemeense politiek zich voor op de tweede ronde van de presidentsverkiezingen. Marcel Ciolacu, de huidige premier en leider van de sociaaldemocratische PDS, heeft woensdag zijn steun uitgesproken voor Elena Lasconi, de rivaal waar hij in de eerste ronde nipt van verloor. Vier gevestigde partijen hebben een coalitie gevormd met als doel om Roemenië te behouden voor de EU en de NAVO, en internationaal isolement te voorkomen.

Lees ook

over de opmars van extreemrechts in de Roemeense politiek