‘Grote milieuramp dreigt’ door beschadigde en gezonken Russische tankers in Zwarte Zee

De milieuramp, zondag bij het Oekraïense schiereiland Krim, dreigt de grootste te worden in de geschiedenis van de Zwarte Zee. Dat zeggen Russische en internationale milieuactivisten. Zondag raakten twee Russische olietankers, de Volgoneft-212 en de Volgoneft-239, stuurloos in de zeestraat van Kertsj, die de Zwarte Zee verbindt met de Zee van Azov. Een van de twee schepen brak doormidden en zonk naar de bodem, de andere raakte zwaar beschadigd. Van de 27 bemanningsleden kwam één persoon om het leven en raakten er zeker elf gewond. De Russische president Poetin gaf zondag opdracht tot een reddingsoperatie.

Volgens de Russische autoriteiten is de ramp te wijten aan ‘menselijke fouten’ en zijn in dat kader twee strafrechtelijke onderzoeken gestart. Maar volgens internationale milieuactivisten ligt de oorzaak van de ramp in de ouderdom van beide schepen. De twee boten werden in 1969 en 1973 gebouwd als onderdeel van de Volgoneft-serie, die nog altijd geldt als de grootste tankervloot van Rusland. Om te voldoen aan nieuwe regelgeving werden de schepen in de jaren 90 gemoderniseerd, waarbij het middelste gedeelte werd verwijderd. Volgens het Russische Telegramkanaal Podjom zou de gezonken Volgoneft-212 juist langs die lasnaad doormidden zijn gebroken. De schepen zouden in eerste plaats geschikt zijn voor transport over rivieren en niet op volle zee.

De zeestraat van Kertsj, die de Zwarte Zee verbindt met de Zee van Azov. Voor een grote milieuramp wordt gevreesd nu er een Russisch olietanker is gezonken en een ander zwaar beschadigd is geraakt.

„Dit is een van de grootste catastrofes op de Zwarte Zee”, laat Vladimir Slivjak van de Russische (in Rusland verboden) milieuorganisatie Ecodefense in een reactie weten aan NRC. Zijn organisatie gaat ervan uit dat de schepen minstens 8.300 ton olie aan boord hadden. Het grootste gedeelte daarvan zal volgens hem in zee terechtkomen en het ecosysteem op de bodem en aan de kust vervuilen. Volgens Slivjak zat een ramp van dergelijke omvang eraan te komen, gezien de ouderdom van veel Russische tankers. „Deze tankers waren meer dan vijftig jaar oud. Olie moet gewoonweg niet op zulke oude schepen worden vervoerd”, zei hij zondag al tegen de Poolse nieuwszender Vot Tak.

Lees ook

‘Poetin komt tanken in Vlissingen’

De schaduwvloot die Rusland sinds de oorlog in Oekraïne heeft opgetuigd om internationale sancties te omzeilen, leidt al langer tot zorgen over de veiligheid van mens en dier. Oude, vaak nauwelijks zeewaardige schepen worden ingezet om olie illegaal te vervoeren, waarbij schepen regelmatig hun transponders uitzetten en gevaarlijke situaties creëren midden op zee. Dat maakt volgens Slivjak het gevaar op rampen groot. „De zogenaamde Russische schaduwvloot is sterk verouderd. Daarom moeten we nieuwe rampen, ook op de Noordzee en op de Oostzee, niet uitsluiten”, zegt Slivjak.

Kust vervuild

In 2007 verging op de Zee van Azov, niet ver van de huidige rampplek, de olietanker Volgoneft-139, waarbij zo’n 1.600 ton olie in zee stroomde en tientallen kilometers kustlijn werd vervuild. „Ze zijn niet zeewaardig, vooral niet op een stormachtige winterzee. Bovendien zijn ze oud en verrot en vaak tot de nok toe beladen”, schreef de Russische analist Andrej Nikoelin op zijn Telegram-kanaal. De afgelopen 30 jaar zouden volgens Russische media zeker honderden zeelieden zijn omgekomen op schepen van vergelijkbare makelij.