Hoe nepnieuws mijn buurtpizzeria verwoestte

Geen restaurant heb ik de afgelopen jaren vaker bezocht dan Comet Ping Pong. De pizzeria ligt naast de grootste boekhandel van de stad, achter in het restaurant kunnen kinderen pingpong en tafelvoetbal spelen. En de pizza’s zijn onovertroffen.

Zondagmiddag liep een man met een automatisch geweer en pistool de pizzeria binnen. Op dat moment zit de zaak altijd vol kinderen. De man, de 28-jarige Edgar Welch, was uit North Carolina komen rijden om „onderzoek te verrichten”, zei hij later. Zeker eenmaal schoot hij. Er brak binnen paniek uit, de meeste bezoekers vluchtten de aangrenzende boekhandel in. Korte tijd later werd Welch buiten overmeesterd. In zijn auto werd nog een vuurwapen gevonden.

Lees ook

Hoe de lokale krant verdween uit Trump-land

Comet Ping Pong, het vriendelijkste restaurant van Washington, is het bewijs dat nepnieuws niet alleen een probleem op internet is. Het kan in het dagelijks leven ingrijpen, en een restaurant verwoesten. Het begon tijdens de presidentsverkiezingen, toen Hillary Clinton werd aangevallen door sites die Donald Trump gunstig gestemd waren. Sommige theorieën bereikten een groot publiek, bijvoorbeeld doordat Trump en zijn entourage ze overnamen.

Lees ook

NRC ging langs bij enkele makers

Eind oktober publiceerde WikiLeaks e-mails van Clintons campagneleider John Podesta, wat op sociale media een golf van speculaties op gang bracht. Op 30 oktober twitterde ene David Goldberg dat er „geruchten” waren over een „pedofilienetwerk, waarbij Hillary Clinton de spin in het web is”. Hoe onzinnig ook, de tweet werd duizenden keren geretweet, en werd onder meer verspreid op online fora als 4chan en Reddit.

Kindontvoeringen

Gebruikers gingen op onderzoek uit in de pizzeria, maakten foto’s van woorden die op de wc-deur waren gekrast. Woorden als ‘pizza’ en ‘oven’ zouden codewoorden zijn. Clinton en Podesta leidden hun kindontvoeringen vanuit de pizzeria, en deden er aan „satanische rituelen”. De site InfoWars, van Trumps bondgenoot Alex Jones, besteedde voortdurend aandacht aan #pizzagate.

Zelfs vorige week mailde ik heen en weer met James Alefantis, de eigenaar van Comet Ping Pong. Hij merkte dat er iets mis was toen hij opeens honderden bedreigingen op zijn e-mailadres en op Instagram kreeg. Er stonden demonstranten voor de deur, die hem ervan beschuldigden kinderen te ontvoeren en te misbruiken. Foto’s van kinderen van vrienden, die Alefantis op Instagram had geplaatst, waren opeens bewijs voor het bestaan van een pedofilienetwerk. Alefantis:

„Voor internetgebruikers is het als een computerspel, maar echte mensen zijn het slachtoffer.”

In gesprek gaan hielp niet

Alefantis, overigens een aanhanger van Clinton die Podesta vaag kent, probeerde de agressie met redelijkheid te beantwoorden. Op YouTube is te zien hoe hij demonstranten geduldig te woord staat, en koffie aanbiedt. Maar het hielp niet. „De trollen zijn zó agressief”, mailde hij. We spraken een interview af, maar na nieuwe bedreigingen zegde hij af. Alefantis huurde ook beveiliging in, die niet kon voorkomen dat zondag een gewapende man de pizzeria binnendrong.

Eigenaar Alefantis van Comet Ping Pong staat demonstranten te woord:

Comet Ping Pong is een echte buurtpizzeria. Buurtgenoten plaatsten meteen oproepen op Facebook om er uit solidariteit de komende tijd veel uit eten te gaan. Maar op zondagavond, een paar uur na de schietpartij, stond de ontruimde pizzeria er treurig en verlaten bij. Politiehelikopters cirkelden nog in de lucht, de zoeklichten op straat gericht.