Cultureel supplement

Zangeres S10, bekend van haar goudeerlijke songs, haar samenwerkingen met Froukje en het Songfestival 2022, maakt zich op voor het uitbrengen van haar nieuwe album. „Als ik ga optreden hoef ik alleen maar even door mijn fotogalerij te kijken. Dat geeft mij rust.”

Kan een kunstenaar het systeem bekritiseren waarvan hij of zij profiteert? Het voorbeeld van kunstenaar Jonas Staal, winnaar van de Prix de Rome, laat zien hoe complex dit kan zijn.

Den Bosch huisvest de enige opleiding in Nederland waar je gericht cabaret kan studeren. Hoe wordt studenten tijdens de vierjarige bachelor geleerd om cabaretier te worden? „Ook de gedachten van een plant moet je geloofwaardig kunnen uitspreken.”

Nederland telt talloze kunstenaarsverenigingen. Wat betekenen die voor kunstenaars? Op bezoek bij De Ploegh in Amersfoort, waar leden vertellen wat de vereniging voor hen betekent. „Je doet de hele tijd inspiratie op.”

Meestervertaler Robbert-Jan Henkes maakte een mooi geïllustreerde, nieuwe Nederlandse versie van ‘Alice in Wonderland’. Het is een geliefd kinderboek, maar ook een leeftijdsloze oertekst van de westerse literatuur. Sterker nog, er wordt gefluisterd dat ieder serieus boek een Alice-verwijzing bevat.

Charley Toorop (1891-1955) werd een tijdlang sterk beïnvloed door Vincent van Gogh. Ze ging op reis om te zien wat hij gezien had, en schilderde vergelijkbare koppen, landschappen en stillevens. Een van die stillevens heeft een boeiend verhaal, maar hoe het er precies uitziet, weet niemand. Het werk is namelijk zoek.

Dit jaar worden naast het 150ste geboortejaar van Maurice Ravel de honderdste geboortejaren van Luciano Berio en Pierre Boulez herdacht. Hoe zal het beide meesters na hun jubileumvieringen vergaan? De vooruitzichten zijn niet hoopgevend.

Welke kunstenaars en componisten worden in 2025 herdacht? In het nieuwe jaar vinden jubilea plaats van culturele grootheden als Ravel en Satie, Ed van der Elsken en Turner – én van Queens symfonische megahit.

Waar kunnen we naar uitkijken in het komende culturele jaar? De cultuurredacteuren van NRC gidsen je door het aanbod van het voorjaar van 2025.

Zanger Robbie Williams heeft een biofilm. Hij wordt gespeeld door een computer-chimpansee. Een gesprek in Amsterdam over roem, charme en Williams’ kont. „Ik ben klaar om omarmd te worden.”

De afgelopen periode ontstond er een cultuurstrijd rond toepassingen van AI in de muziek. Mensen zijn voor óf tegen. Artiesten als Holly Herndon en Sevdaliza gebruiken de techniek voor samenwerking. En Reinier Zonneveld laat zich graag verrassen door AI. „Ik heb geen idee wat er gaat gebeuren.”

Jaarlijks zet NRC de culturele hoogtepunten in het zonnetje. Maar teleurstellingen horen er ook bij in de kunst. Een keuze uit de grootste tegenvallers en onaangename verrassingen van 2024.

Na meer dan tien jaar speelt Jan Jaap van der Wal weer een cabaretvoorstelling in Nederland. Inspiratie vindt hij in zijn nieuwe thuisland Vlaanderen en door eropuit te trekken. „Ik wil een ontdekkingsreiziger blijven.”

Dirigent Sebastiaan van Yperen (28) is tweede Kapellmeister in Augsburg en krijgt dit jaar de directiebeurs van het Kersjes Fonds. „Een vrije dag in het theaterleven bestaat niet.”

Gaat het om vriendschap, dan wordt vaak ‘De maaltijd der vrienden’ van Toorop erbij gehaald. Maar waarom ziet haar vriendenportret er zo star uit? En wat heb je eigenlijk aan vrienden in de kunst?

De Kift, de theatrale band met wortels in de punk, bestaat zesendertig jaar en heeft een nieuw album, ‘Niemandsland’. „In de jaren tachtig was veel aan de hand, maar nu vind ik het ernstiger”, zegt zanger Ferry Heijne.

Het is december dus het rijm is weer in het land. Schenken denken, aan staan, neer weer; met de Sint komen naast de zak en het paard de woordparen mee, om te schitteren in gedichten waar velen voor zwichten. Maar waarom rijmen wij?

Parijzenaar Jean-Marcel Humbert verzamelt al meer dan vijftig jaar objecten geïnspireerd op het oude Egypte. Zijn collectie Egyptomania schenkt hij nu aan het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. „Ik ben niet op een dag als verzamelaar wakker geworden.”

Vic van de Reijt bracht muziek van ruim dertig Franse yé-yé-zangeressen, zoals Françoise Hardy en Jane Birkin, samen op een album. „De krioelende menigte komt in beweging, een swingende dansmix van krasse knarren en aankomende kunstenaars.”

Cabaretier Alex Ploeg brak zes jaar geleden door. In zijn derde show ‘Unplugged’ vertelt hij hoe hij de comedian werd die hij nu is. „Ik heb nu pas de skills om met mijn grappen niet weg te gaan van de kern van een verhaal.”

De stichting Mevrouw Meijer zet zich ervoor in oude schoolgebouwen niet te vervangen door nieuwbouw, maar te renoveren. Dat is beter voor het milieu, de leerlingen, én de samenleving. „Onze scholen zijn alledaags erfgoed.”

The New York Times noemde hem „misschien wel de beste levende figuratieve schilder”. Michaël Borremans’ surreële doeken gaan voor tonnen van de hand, maar in zijn vier ateliers in Gent en Ronse veegt hij nog steeds zelf het vuil bij elkaar.

Deze maand verschenen drie nieuwe titels uit het klassieke ‘Robbedoes en Kwabbernoot’- universum. Tussen uitgaves met misplaatste dweperij en ouderwetse stereotypes blijkt er toch nog hoop voor deze klassieke strip.