Theater

In ‘Het Spaanse Kussen’ verkondigt Lebbis zíjn verhaal te gaan vertellen. Het verhaal over zijn inmiddels genezen ziekte houdt niet voortdurend de aandacht vast. Sterker en grappiger zijn anekdotes waarin de ambiguïteit van de mens meer de boventoon voert.

Hoe verbeeld je intergenerationeel trauma op het toneel? Het jonge collectief LENZ doet met een bewerking van het Britse toneelstuk ‘Anatomy of a suicide’ een dappere poging.

De voorstelling 'Meeuw' is de eerste repertoiretekst die in de Vlaamse Gebarentaal wordt gespeeld. Marijn Lems, een horende theatercriticus en Boaz Blume, een dove theatermaker, gaan in gesprek over de voorstelling.

Barends boek verwijst naar de laatste woorden die haar Joodse vader in 1942 aan haar moeder richtte toen hij werd opgepakt. Een jaar later werd hij vermoord in Auschwitz. Volgens haar uitgever gaat de voorstelling te veel over haar tv-carrière waar haar boek juist niet over gaat.

In een overvolle, hyperpolitieke en grapgerichte conference blikte Pieter Derks terug op het grote en kleine nieuws van 2024. Zelf speelde hij de rol van slimme, gevatte en kneiterlinkse commentator, die alle zin en onzin van het oude jaar soepel aan elkaar klonk.

De Zuid-Afrikaanse choreografe Dada Masilo werd bekend met haar radicale en brutale bewerkingen van balletklassiekers, waarin zij de maatschappelijke problemen van haar geboorteland aankaartte.

In een verfrissende mengvorm van cabaret en toneel speelt Remko Vrijdag de enige overlevende na allerlei rampspoed. Het resultaat is een originele en bijzonder vermakelijke koortsdroom over een tragikomische diersoort op weg naar de afgrond: de mens.

In de eerste reisvoorstelling van het kersverse jeugdtheatergezelschap De Horde is het hoofdpersonage zo verlegen dat ze nooit haar tent uit komt. Het stuk vormt een scherpe metafoor voor de spanning tussen veiligheid en vrijheid.

‘Gutmensch’, de nieuwe productie van Collectief Blauwdruk, levert een speelse, energieke, slim gecomponeerde voorstelling op rondom de vraag: wat maakt iemand een ‘goed mens’?

In de kerstvakantie een avondje naar het theater of naar een concert? Elf tips.

Halina Reijn regisseerde de film Babygirl, die juichend werd ontvangen. Haar werk gaat over macht, overgave en intimiteit – maar anders dan toen ze nog in het theater stond. „Ik was het helemaal zat.”

In ‘Ratatouille, Linguini’s kerstmenu’ spelen en dansen bijna 60 amateurs mee met De Dutch Don’t Dance Division. Het kerstballet over de culinair getalenteerde rat ademt warm familiegevoel, al wordt in de keuken veel en vervaarlijk met messen gezwaaid.

Jaarlijks zet NRC de culturele hoogtepunten in het zonnetje. Maar teleurstellingen horen er ook bij in de kunst. Een keuze uit de grootste tegenvallers en onaangename verrassingen van 2024.

In theatervoorstelling Orchestra Soledad raakt een rouwende vrouw steeds meer verstrikt. Tijden en werkelijkheden lopen door elkaar, maar muziek biedt houvast.

De Kift, de theatrale band met wortels in de punk, bestaat zesendertig jaar en heeft een nieuw album, ‘Niemandsland’. „In de jaren tachtig was veel aan de hand, maar nu vind ik het ernstiger”, zegt zanger Ferry Heijne.

Het barstte dit jaar van de voorstellingen waar je theaterhart van gaat zingen. Je werd intellectueel uitgedaagd, aangesproken op je empathie, aan het denken gezet over relaties en vrijheid. Dit zijn de beste theatervoorstellingen van 2024.

Het Amsterdamse festival Over het IJ krijgt geen subsidie meer en moet na een bestaan van 32 jaar noodgedwongen stoppen. Algemeen directeur Mick Stevens: „Dit is heel pijnlijk.”

‘The Almighty Sometimes’, een stuk geschreven door de Australische shooting star Kendall Feaver, laat zien waar je zoal tegenaan kunt lopen als je iemand in geestelijke nood probeert te helpen.

In ‘Vacht’ bespreekt en bezingt Luuk Ransijn de oorzaken en gevolgen van een gebrek aan contact met de medemens. Het levert een leuke debuutvoorstelling op, waarin Ransijn zich laat kennen als authentieke podiumpersoonlijkheid.

De nieuwe versie van theaterklassieker ‘Cloaca’ van Maria Goos wordt door collectief Dronken Mensen met veel vaart en humor gespeeld. Je voelt medelijden en afschuw bij zoveel lelijke mannelijkheid.

Schrijfster Andreas Burnier wordt door een jonge generatie theatermakers omarmd. „Ze was een queer icoon in haar tijd”, zegt regisseur Koen Verheijden. Controversieel was Burnier altijd en ook nu is er discussie. Want was ze nou een feministe of een vrouwenhater?

Sara Kroos is na vier jaar terug op het podium. Haar voorstelling ‘Prikkelarme kermis’, gaat, anders dan haar boek, ‘Rood is ja’, nauwelijks over seksueel misbruik. „Ik vind dat een cabaretvoorstelling negentig procent grappig moet zijn. Dat gaat niet met dit onderwerp.” In dit interview spreekt ze er wel over.

Toneelstuk ‘Hulde!’ is een theatertrip langs de hoogte- en dieptepunten van twee met elkaar verstrengelde levens. Acteurs Crutzen en Luppes beelden veel uit met weinig.

In de theaterbewerking van de roman ‘De mannen van Maria’ volgen we een vrouw die in de 17de eeuw naar Batavia wordt gestuurd als ‘volksplanter’. De vlakke portrettering maakt het lastig om geboeid te blijven.

De voorstelling ‘Beste Mensen’ van Bureau Vergezicht is ultiem klimaattheater: een uur lang uitsnedes van alarmerende klimaatspeeches, van Joop den Uyl tot Greta Thunberg. Hannah Hoekstra draagt ze stijlvol voor.

Voor de voorstelling ‘Beste mensen’ verdiepte theatermaker Anoek Nuyens zich in vijftig jaar aan klimaatspeeches van politiek leiders, wetenschappers, activisten en kinderen. Erik Whien regisseert, Hannah Hoekstra acteert.

Psychische kwetsbaarheid is een terugkerend onderwerp bij theatermakers. Wat motiveert hen om er voorstellingen over te maken? „Ik werd wakker en dacht: huh, wat vreemd, ik voel niks.”

Theatergroep Urland gaf ChatGPT de opdracht om een theatertekst te schrijven. De AI-plot barst van de cliché’s, maar roept wel spannende vragen op.

In het vijfde deel van Stefaan van Brabandts theaterreeks rond grote filosofen staat Schopenhauer centraal. Zijn pessimisme schiep ook ruimte voor luchtigheid.