Non-Fictie

Het genre van de memoir, waarin auteurs hun eigen leven beschouwen, leek even aan kritiek ten onder te gaan, maar blijft geliefd. Memoirs zoeken naar wat echt is in een wereld die een surrogaat lijkt en in het teken staat van zelfpromotie en propaganda.

De ongelijkheid van kansen in het onderwijs is een hardnekkig en gecompliceerd probleem, zo blijkt uit verschillende recente boeken. Toch zijn ook de oplossingen helder.

DNA is de blauwdruk van het leven. Tenminste, dat is nog steeds het heersende beeld. Maar dat beeld klopt niet, betoogt Philip Ball in een fascinerend boek.

In Verscheurd Parijs laat Sebastian Smee zien hoe de levens van twee kunstenaars – Édouard Manet en Berthe Morisot – verweven waren met de heftige gebeurtenissen van hun tijd.

Cartoonist Willem, bekend van het Franse satirische tijdschrift Charlie Hebdo, is volgens Frenk Driessen een pornograaf in de traditie van de Franse revolutionaire ‘politieke pornografie’.

Edgard Claes is wereldberoemd in een piepkleine wereld: die van de bibliofielen. In een voormalig varkenskot achter het klooster van Sint Agatha bindt de broeder en kunstenaar uiterst kostbare boeken. Wie een werk van zijn hand wenst, moet minstens drie jaar wachten.

Harriët Duurvoort schreef een indrukwekkend boek over haar moeder, een geadopteerde vrouw van kleur. Het verhaal raakt aan de Grote Geschiedenis van de 20ste eeuw.

CDA-partijleider Henri Bontenbal herlas Merkstenen (1963) van Dag Hammarskjöld. Het bracht weinig nieuwe inzichten, maar juist dat bleek een inzicht op zichzelf.

Wat drijft Hamas in zijn verzet tegen Israël: ideologie of pragmatisme? Joas Wagemakers stelt dat ook het geweld dat de organisatie gebruikt een pragmatische keuze is.

Drie boeken verkennen de concepten waarheid en leugens op filosofische en praktische wijze. Misschien kunnen we beter over de waarheid denken als een weefsel dat de boel bij elkaar houdt.

In het Israëlisch-Palestijnse conflict worden ‘antisemitisme’ en ‘zionisme’ steeds vaker gebruikt als synoniemen voor het kwaad. Twee boeken zoeken een uitweg uit de verwarring.

Arik Kershenbaum schreef een boek over de biologie van buitenaards leven. Aliens zullen „hoe dan ook een paar dingen met ons gemeenschappelijk hebben”.

In zijn boek Hoop leunt Philipp Blom sterk op het werk van andere denkers, maar zijn terugkerende boodschap over hoop als een moedige emotie inspireert.

Toeristen drukten al aan het einde van de negentiende eeuw hun stempel op het Amsterdam. Waar waren ze naar op zoek?

Wijn verandert het bewustzijn. Maar door welke andere middelen kunnen we ons laten bedwelmen? En wat hebben we eraan? Moderne denkers en hun visie op ‘de roes’.

Op de barricaden stond ze niet, maar de ‘saai’ levende kinderboekenschrijfster belichaamde het feminisme, aldus haar biografie. Die toont hoe boeken jonge levens kunnen beïnvloeden.

De inname van alcohol bood de mens sociale – en daarmee evolutionaire – voordelen. Ook de risico’s zijn evident, zo leert een onderhoudende geschiedenis, die uitwaaiert van een zwaar innemende boomspitsmuis tot mislukte droogleggingen.

In zijn heruitgegeven bestseller uit 1979 laat Christopher Lasch zien dat narcisme geen egoïsme is. Eerder is het een gevolg van ontwikkelingen in de maatschappij, die het individu hebben losgekoppeld van zijn traditionele omgeving. Na een halve eeuw gaat die stelling nog altijd op.

Historica Jolande Withuis schreef een boek over haar communistische moeder, die zich geen zachtheid jegens haar dochter permitteerde, mede omdat ze emoties kleinburgerlijk vond.

Radicaal-rechts heeft God tot leven gewekt in de strijd tegen westerse decadentie. Ook de theologie veert op, nu het militante atheïsme zijn beste tijd heeft gehad. Of is een ‘teder atheïsme’ mogelijk?

In november 1918 werd niet alleen in Den Haag door Pieter Jelles Troelstra, maar ook in Amsterdam door David Wijnkoop de revolutie uitgeroepen. En daar ging het er veel gewelddadiger aan toe, zo blijkt uit een boek van Wouter Linmans.

Lees-, kijk- en luistertips van onze redacteuren. Deze week: het Nieuwe Testament met voetnoten en kadertjes.

In een recent golf trefzekere scheidingsmemoires proberen auteurs taal te vinden voor het mislopen van de liefde. De pijn wordt niet uitgemolken, en toch is het een nare boel. Juist het vinden van woorden voor verlies schept ruimte.

Het is goed om te beseffen dat iedereen die zichzelf reiziger noemt, in ieder geval óók toerist is. In een boek over overtoerisme laat journalist Paige McClanahan zien hoe op vakantie gaan anders en beter kan.

Het beeld van het zwart-romantische kunstenaarsleven van Pjotr Iljitsj Tsjaikovski staat bol van de clichés, stelt een nieuwe biograaf. Hij portretteert de componist als een hardwerkende en gedisciplineerde ambachtsman.

Wereldwijd wordt de democratie bedreigd door populisme. Journalist Marcia Luyten schreef een dringend essay over hoe we de polarisatie kunnen verminderen.

In zijn biografie van Joan Derk van der Kapellen laat Luc Panhuysen zien dat deze patriot vooral een man van de late 18de eeuw was en geen moderne democraat.