Ga direct naar inhoud
Mijn nieuws Podcasts Digitale krant Puzzels
Bart Funnekotter

Wetenschap Adjunct-chef

Bart Funnekotter

Studeerde geschiedenis in Leiden en belandde na de internet-, media-, en binnenlandredacties in 2018 bij de wetenschapsredactie. Is daar plaatsvervangend chef. Schrijft over dingen die vroeger gebeurden, dingen die nu gebeuren en lijken op wat vroeger gebeurde, en dingen die nu gebeuren en voortkomen uit dingen die vroeger gebeurden.

Historische parallel

Ook de negentiende eeuw kende ‘roofridders’ als Musk

In de Gilded Age heetten de ‘roofridders’ van de Verenigde Staten ‘Morgan’ en ‘Rockefeller’. Ook zij konden ongebreideld hun gang gaan.
Geschiedenis

Luchtvervuiling door lood maakte de oude Romeinen dommer

Inwoners van het Romeinse Rijk vergiftigden zichzelf door hun gebruik van lood. Voor het eerst is nu uitgerekend wat de gevolgen waren van luchtvervuiling met dit toxische metaal.
Necrologie media

De ontdekker van ‘de dagboeken van Hitler’ wilde té graag scoren

De Duitse voormalig journalist Gerd Heidemann is vorige week op 93-jarige leeftijd overleden. De verslaggever van het weekblad Stern werd bekend door zijn rol in een schandaal…
Recensie Alcohol

Borrelen: smeerolie voor de samenleving

De inname van alcohol bood de mens sociale – en daarmee evolutionaire – voordelen. Ook de risico’s zijn evident, zo leert een onderhoudende geschiedenis, die uitwaaiert van een…
Veiling

Te koop voor een miljoen dollar: de oudste inscriptie van de Tien Geboden (maar er zit een verkeerde tussen)

Bij Sotheby’s in New York wordt een 1.500 jaar oude steen met daarop de Tien Geboden geveild. Er zijn twijfels over de echtheid.
Database

Welke besluiten namen de Staten-Generaal in de Gouden Eeuw? Iedereen kan dat nu online opzoeken

Vanaf maandag kan iedereen de 680.000 besluiten doorzoeken die de Staten-Generaal namen tussen 1576 en 1796.
Moordmysterie

Vondst in eeuwenoud testament werpt nieuw licht op verdwijning Engelse koningskinderen

Liet Richard III zijn twee neefjes vermoorden? Een ketting van één van de slachtoffers lijkt het grote raadsel uit de Engelse koninklijke geschiedenis op te lossen.
tweede wereldoorlog

Winston Churchill wordt op zijn 150ste verjaardag gevierd én verguisd

Winston Churchill is met afstand de populairste voormalige premier uit het Verenigd Koninkrijk, maar het beeld van hem kantelt.
Taalkunde

Van runderkop naar A: hoe in duizend jaar ons alfabet ontstond

Het alfabet kreeg zijn moderne vorm nadat de Oude Grieken er klinkers aan toevoegden. De oorsprong dateert echter van eeuwen eerder in de Levant.
Getal

698.000

Het wordt wel de eerste moderne oorlog genoemd: de Amerikaanse Burgeroorlog die tussen 1861 en 1865 de Verenigde Staten verscheurde.
Recensie Nationaal-socialisme

Waarom Hitlers mensen – van minister tot kampbeul – nazi’s werden én bleven

Historicus Richard Evans, eminent kenner van het Derde Rijk, probeert met levensbeschrijvingen van 21 nazi’s te doorgronden wat mensen ertoe dreef het misdadige regime van Adolf…
Ophef

Wetenschapper injecteert virussen in haar eigen borstkanker, en geneest

Viroloog Beata Halassy wilde niet wéér een zware chemo ondergaan, toen haar kanker terugkeerde. Ze besloot de tumor zelf met virussen te bestrijden.
Recensie Zijderoutes

Hoe Boeddha via de zijderoutes bij de Vikingen belandde

Al ver voor vliegtuigen en het internet was er sprake van globalisering, zo blijkt uit de uitmuntende tentoonstelling ‘Silk Roads’ in het British Museum.
Geschiedenis

‘Familie’ onder vulkaanpuin in Pompeï was helemaal niet aan elkaar verwant, blijkt uit dna

Archeologen hebben dna kunnen halen uit afgietsels van mensen die omkwamen bij de uitbarsting van de Vesuvius in 79 n.Chr. Oude ideeën over hun onderlinge relaties kloppen niet.
Interview geschiedenis

Beatrice de Graaf: ‘Als je vertelt dat je wordt bedreigd, wordt dat ook nog tegen je gebruikt’

Historicus Beatrice de Graaf komt vaak in de media als het om veiligheid en terrorisme gaat. „Je moet het kwaad blijven bestrijden.”
wetenschap tips

Er was een tijd dat een wetenschapper ook aan tovenarij kon doen

Lees-, kijk- en luistertips van onze redacteuren bij het nieuws. Deze week: plekken die aan de wieg van de moderne wetenschap stonden.
Archeologie

Botten op Siberische grafheuvel bevestigen Herodotus’ verhaal over vermoorde ‘spookruiters’

Bij een 2.800 jaar oude grafheuvel in Rusland hebben archeologen botten van mensen en paarden gevonden die deel uitmaakten van een ritueel van de Scythen, ruiterstammen waarvan…
Ophef

Christoffel Columbus zou een Spaanse Jood zijn, maar bewijs ontbreekt

Dna uit botmateriaal van Christoffel Columbus zou aantonen dat hij een Sefardische Jood was. Wetenschappers zijn niet overtuigd, omdat de details van het onderzoek geheim zijn.
Interview

Het wordt tijd om een punt te zetten achter de discussie over het slavernijverleden, vindt historicus Martin Bossenbroek

Radicaal-rechts én activistisch links misbruiken de Nederlandse koloniale geschiedenis. Dat brengt de democratie in gevaar, schrijft historicus Martin Bossenbroek in een pamflet.
Bibliotheken

Leidse proefschriften worden tóch niet vernietigd, 400.000 dissertaties gaan naar de VS

De Leidse universiteitsbibliotheek wilde 400.000 proefschriften tot pulp vermalen, maar ziet daarvan af omdat The Internet Archive ze wil overnemen.
Interview Film

Moed, ambitie, seks: hoe Lee Miller en andere vrouwelijke journalisten zich door de Tweede Wereldoorlog sloegen

Judith Mackrell schreef over vrouwelijke oorlogsreporters die hun steentje wilden bijdragen en verslaafd raakten aan gevaar.
Nobelprijs

Nobelprijs Natuurkunde voor grondleggers AI

John Hopfield en Geoffrey Hinton krijgen de Nobelprijs Natuurkunde voor hun pionierswerk aan kunstmatige neurale netwerken.
Interview Annelotte Janse | historicus

Met stickers en brandbommen vochten Duitse neo-nazi’s voor ‘witte veiligheid’

Duitse neo-nazi’s stonden in de jaren 60 en 70 onder invloed van rechts-extremisten uit de VS, ontdekte Annelotte Janse.
Recensie Tentoonstelling

450 jaar Leidse optochten als spiegel van de vaderlandse geschiedenis

Sinds Leidens Ontzet op 3 oktober 1574 worden in de stad jaarlijks optochten georganiseerd. Een tentoonstelling in de Lakenhal zoomt in op de 450-jarige feestgeschiedenis.
Israëlische geheime dienst

Moord, ontvoering en spionage: de geschiedenis van de Mossad in vijf operaties

De Mossad heeft heel wat geheime operaties in het buitenland uitgevoerd. Het tot ontploffing brengen van piepers deze week in Libanon, waarschijnlijk het werk van deze dienst…
Ophef

Oudste universiteitsbibliotheek van Nederland gaat 400.000 proefschriften verpulpen

Ze nemen 3,2 kilometer schaarse plankruimte in bezit. De UB wil af van een verzameling buitenlandse dissertaties.
Recensie Eerste Wereldoorlog

Tijdens de Eerste Wereldoorlog nam de Nederlandse pers in het begin klakkeloos de Duitse propaganda over

In zijn nieuwe boek vertelt Paul Moeyes over de vaak gebrekkige manier waarop journalisten en schrijvers over de Eerste Wereldoorlog berichtten.
Koninklijk Huis

Bodyguards, bier en burgervriendjes: een ‘normaal’ studentenleven zit er voor de Oranjes al een eeuw niet in

Kiest prinses Amalia inderdaad voor het Amsterdams Studentencorps, dan treedt ze in een familietraditie. Van ‘Jula’ tot ‘Prins Pils’ werden ze allemaal lid van een vereniging.
Interview Nadine Akkerman

Geheimschrift, onzichtbare inkt en gifmoord: het vak van een 16de-eeuwse spion

Spionnen waren aanvankelijk excentrieke eenlingen, maar in de 16de eeuw werd het ambacht in Engeland professioneler.