Ga direct naar inhoud
Mijn nieuws Podcasts Digitale krant Puzzels
Hendrik Spiering

Wetenschap sociale wetenschappen en letteren

Hendrik Spiering

Wetenschapsredacteur, schrijft over archeologie, antropologie, geschiedenis en veel meer dat de wetenschap van de mens aangaat. Ook betrokken bij de wetenschapspodcast Onbehaarde Apen en de geschiedenispodcast Wilde Eeuwen

Evolutie

Een klein groepje Homo sapiens met een beetje neanderthaler-dna leefde 45.000 jaar geleden in Europa – en stierf ook weer uit

In het genoom van de huidige mensen buiten Afrika zit nog een beetje dna van neanderthalers. Dat is er onverwacht recent in terechtgekomen.
wetenschap tips

Het basisboek van het christendom bezaaid met inleidingen en uitlegkadertjes

Lees-, kijk- en luistertips van onze redacteuren. Deze week: het Nieuwe Testament met voetnoten en kadertjes.
Biologie

Worstelen, kietelen, duwen en trekken... chimpansees gaan spelen als er spanningen zijn

Volwassen chimpansees vergroten het onderlinge vertrouwen met spelgedrag. „Spel dient als een kanaal om positieve emoties over te brengen.”
Archeologie

Het oudste verhaal ter wereld werd 50.000 jaar geleden getekend in een grot op het eiland Sulawesi

Toen bijna overal ook nog andere mensachtigen leefden, tekende Homo sapiens al voorstellingen. Kun je er verhalen in lezen?
Recensie Gender-geschiedenis

Vijfduizend jaar geleden kwam er een einde aan de gelijkheid tussen man en vrouw

Economisch historicus Jan Luiten van Zanden geeft in zijn nieuwe boek een helder overzicht van de man-vrouwverhoudingen door de eeuwen heen.
Archeologie

‘Put-man’ uit Noors kasteel bevestigt historiciteit van verhaal uit middeleeuwse sage

Een Noorse sage komt weer tot leven dankzij archeologische opgravingen in een kasteelput.
Paleontologie

Kapotte tanden maakten van leeuwen waarschijnlijk menseneters

Genetici hebben aan de hand van haren 126 jaar na dato het soort prooien kunnen achterhalen die twee Tsavo-leeuwen aten. Daaronder waren ook mensen.
In Beeld

Snelle verdubbeling van het aantal Nazca-woestijnfiguren dankzij AI: kijk, afgehakte hoofden!

Wekelijks een opmerkelijk beeld van een wetenschappelijke gebeurtenis.
Recensie Yuval Noah Harari

Het alarmisme in het nieuwe boek van Harari over de groeiende macht van algoritmen is héél terecht, maar ook wel erg bekend

De Israëlische bestsellerauteur schrijft, zoals ook in zijn eerste twee grote boeken, aanstekelijk over episodes in de geschiedenis.
In beeld

Een wolk die nooit lijkt te veranderen

Wekelijks een opmerkelijk beeld van een wetenschappelijke gebeurtenis. Deze week: de ‘hond van het blinkende water’.
Ig Nobel

De Ig Nobelprijzen van 2024: pareltjes aan de randen van de wetenschap

Als toegewijd wetenschapper hoef je je allang niet meer te schamen als je onderzoek bekroond wordt met een Ig Nobelprijs.
Paleogenetica

Eerste bewoners van Paaseiland hadden rechtstreekse contacten met mensen 3.500 km verderop

Rond het jaar 1200 werd Paaseiland gekoloniseerd door Polynesiërs. Na enkele eeuwen waren alle bomen gekapt.
wetenschap tips

De Britse historica Tabitha Stanmore schetst een weergaloos beeld van de eeuwenoude business van magie

Lees-, kijk- en luistertips van onze redacteuren bij het nieuws. Deze week: magie als bron van hoop in barre tijden.
Taal

De kleinste apen ter wereld roepen elkaar bij hun naam

Witoorpenseelaapjes leven in dicht gebladerte. Met hoge fluittonen roepen ze naar elkaar. Daarbij gebruiken ze de naam van de ander.
Niets

Ooit ging de mens de waarde van 0 zien – het was een grote prestatie

In Europa werd pas in het jaar 1202 voor het eerst over het getal nul geschreven. Maar toch konden de Babyloniërs lang daarvoor al rekenen met een systeem waarin dit cijfer goed…
Genetica

Naarmate scholieren ouder worden, wordt hun succes sterker bepaald door hun doorzettingsvermogen

Intelligentie is belangrijk voor het succes op school. Deels is dit erfelijk bepaald. Maar hoe zit het met niet-cognitieve vaardigheden, wilden genetici weten.
Archeologie

De centrale altaarsteen uit Stonehenge komt helemaal uit Schotland, 750 kilometer verderop. Hoe kan dat?

Geologen hebben vastgesteld dat de altaarsteen uit Noordoost-Schotland komt. Maar hoe is-ie ooit in Stonehenge beland?
Antropologie

Nieuwe resten gevonden van de beroemde dwergmens-met-grote-voeten, Homo floresiensis

De zee rondom het Indonesische eiland Flores valt ook in de ijzigste ijstijden niet droog. Toch zijn er ooit mensachtigen beland.
Daciërs in Drente

Voor de krijgshaftige Daciërs was goud geen betaalmiddel, maar sterrenstof uit de kosmos

Weinig is over de Daciërs bekend, het ‘volk bedekt met goud’, dat meer dan 2.000 jaar in het huidige Roemenië leefde. Het Drents Museum laat hun mystieke wereld tot leven komen.
Diergedrag

Chimpansees gebruiken gebaren bij hun gesprekken

Als de ander nog niet klaar is met zijn gebaren, beginnen chimpansees vaak al terug te gebaren. „Bij mensen is dat precies zo.”
Archeologie

Aboriginals geven al twaalfduizend jaar een magisch ritueel door, van generatie op generatie

In de 19de eeuw werd voor het eerst een ritueel beschreven met magische takjes. In een Australische grot zijn nu precies zulke takjes gevonden van 12.000 jaar oud.
Archeologie

Met de vroegste naalden naaiden ze in de IJstijd het eerste thermo-ondergoed

De strijd tegen de kou lijkt beslissend te zijn geweest in de uitvinding van naald en draad. Het stelde vroege kleermakers in staat kledingstukken te maken die in laagjes over…
Paleogenetica

De genetische microkosmos in dit Franse graf laat zien hoe het dna van de steppe zijn intrede deed in Europa

Een herdersvolk trok rond 3200 v.Chr. naar het westen. Een graf in Frankrijk laat zien hoe hun dna in Europa werd geïntroduceerd.
wetenschap tips

Museum Batavialand laat de oeroude kant zien van het nieuwe land

Lees-, kijk- en luistertips van onze redacteuren bij het nieuws. Deze week: de prehistorie van Flevoland, afgelegen maar niet geïsoleerd.
Interview Antropologie

In iedere vader schuilt een prima moeder

Vierhonderd miljoen jaar evolutie komt de moderne man te hulp. Als vaders veel met jonge kinderen omgaan verandert hun brein.
Archeologie

Keltische machthebbers waren soms nauw verwant met elkaar

Vrouwelijke overerving was in de IJzertijd mogelijk belangrijker dan gedacht. Dat blijkt uit onderzoek naar Zuid-Duitse grafheuvels.
Taalpsychologie

Wie zegt dat iets niet goed is, zegt niet dat het dus slecht is

Bij een ontkenning straalt in het brein van de toehoorder eerst de positieve betekenis. Bij ‘niet goed’ blijft dus het woord ‘goed’ hangen.
Archeologie

De domesticatie van rijst ging heel traag, net als bij tarwe

Chinese wetenschappers hebben minutieus onderzocht hoe mensen rijst zijn gaan verbouwen. Dat was een traag proces.
Interview Geschiedenis

‘De heksenprocessen waren een fatale kinderziekte van het gerechtelijke systeem’

In de Middeleeuwen maakten mensen niet zo’n heisa over hekserij. Waar kwam die waan vanaf de 15de eeuw dan vandaan?