KNVB-bestuurders klappen ‘ingetogen’ mee bij toewijzing WK 2034 aan Saoedi-Arabië

De toewijzing die sinds oktober vorig jaar al onvermijdelijk was door gebrek aan tegenkandidaten, is woensdagmiddag definitief geworden: Saoedi-Arabië organiseert in 2034 het WK voetbal voor mannen. Dit werd bekrachtigd tijdens een online bijeenkomst van wereldvoetbalbond FIFA, geleid door voorzitter Gianni Infantino vanuit het hoofdkwartier in Zürich. Het besluit geldt als controversieel door de slechte mensenrechtensituatie in Saoedi-Arabië.

Het WK 2030 voor mannen is ook definitief toegewezen, aan Spanje, Marokko en Portugal (en drie duels in Argentinië, Paraguay en Uruguay). De aanwijzing voor beide edities was gecombineerd en werd dus in één keer vastgesteld. De FIFA had besloten dat er geen stemming zou plaatsvinden omdat er voor beide WK’s maar één bid was ingediend.

De kandidaat-gastlanden voldeden volgens de FIFA aan de gestelde criteria voor het bid, waarmee de toewijzing tijdens het congres een formaliteit was. De voetbalfederatie koos ervoor de toewijzing van de WK’s bij acclamatie – voor algemene goedkeuring – aan te laten nemen door de 211 aangesloten bonden.

In het zicht van de camera

Staand naast de gouden trofee voor de WK-winnaar vraagt Infantino de afgevaardigden dicht bij hun hoofd te klappen, dus goed in het zicht van de camera. Hij doet het even voor. Vanuit Zürich kan de FIFA-baas het op die manier allemaal volgen op een enorm scherm, waarop alle afgevaardigden van de bonden via een videoverbinding te zien zijn.

„Als je het ermee eens bent, graag acclamatie”, zegt Infantino, nadat hij nogmaals heeft uitgelegd dat het een bevestiging betreft van de toewijzing van de gastlanden voor de WK’s van 2030 en 2034. Daarop begint hij zelf te applaudisseren.

Op de schermen klappen bondsvertegenwoordigers zichtbaar enthousiast mee, al is het lastig vast te stellen of iederéén volgt. Een enkeling doet het niet, is te zien.

De twee KNVB-bestuurders, bondsvoorzitter Frank Paauw en secretaris-generaal Gijs de Jong, klappen beiden mee, zegt een KNVB-woordvoerder na afloop desgevraagd tegen NRC. „Het was een ingetogen applaus.” Hij wil benadrukken dat het „geen stemming” was.

Voor beide WK’s, in 2030 en 2034, was maar één bid ingediend

Infantino vindt het digitale applaus overtuigend genoeg. „Prachtig. De stem van het congres is luid en duidelijk”, leest hij voor vanaf een schermpje. De duimen gaan omhoog bij de FIFA-controleurs, in de hoek van de zaal in Zürich.

Even later komt een vrouw aanlopen met een grote envelop, die met een grijns wordt geopend door de FIFA-voorzitter. Infantino, van wie bekend is dat hij een nauwe band heeft met de machtige Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman, feliciteert zijn „vrienden” in hoofdstad Riyad. „Mabrouk!”, roept hij in het Arabisch. Gevolgd door: „Mabrouk to everyone”.

De bijeenkomst begon nog kritisch, met een ingezonden brief van de Noorse bond, voorgelezen door de Zweedse secretaris-generaal van de FIFA, Mattias Grafström. De Noren zijn het oneens met het proces rond de toewijzing van de WK’s. De bids, waarin de plannen en afspraken voor het toernooi staan, zijn volgens bondsvoorzitter Lise Klaveness „gebrekkig en niet in overeenstemming met de principes van de eigen hervormingen van de FIFA”.

De Noorse bond had al aangekondigd dat het bij acclamatie tegen de toekenning van de WK’s is. Geen applaus dus. Daarmee staan de Noren, eerder met onder meer de Nederlandse voetbalbond kritisch op het WK in Qatar in 2022, vrijwel alleen. Saoedi-Arabië had, volgens de KNVB, al meer dan 150 steunverklaringen binnen.

‘Een voetbalfestival’

Ondertussen spreken twee 13-jarige Saoedische jeugdvertegenwoordigers – een jongen en een meisje – in bijna feilloos Engels het congres toe. Zij nodigen de wereld uit om naar hun „prachtige” land te komen. Het meisje, Sadeen Alyafei, heeft het herhaaldelijk over de „vrijgevigheid” van Saoedi-Arabië, over „vriendelijk zijn” en een „goede gastheer” zijn. „We houden ervan om gastheer te zijn”, zegt ze. „Kom snel.”

Het moet geen voetbaltoernooi worden, maar een „voetbalfestival”, zegt het hoofd van het Saoedische bid, Hammad Albawalawi. „Zingen, dansen, arm in arm”, zegt hij, wanneer beelden van feestende mensen worden getoond.

Saoedi-Arabië wil door het overheidsprogramma ‘Vision 2030’ minder afhankelijk worden van olie-inkomsten, onder meer door in te zetten op toerisme. Dat is terug te horen in presentatie. „We zijn een makkelijk land om te komen en eenmaal hier, makkelijk om rond te reizen.” Mensenrechtenorganisaties benadrukken dat het moeilijk is om het land in te komen.

Harde kritiek

Vrijwel direct na de toewijzing volgt harde kritiek van mensenrechtenorganisaties. „Het roekeloze besluit van de FIFA om het WK van 2034 toe te kennen aan Saoedi-Arabië zonder ervoor te zorgen dat er goede mensenrechtenwaarborgen zijn, zal veel levens op het spel zetten”, zegt Steve Cockburn van Amnesty International.

„De FIFA weet dat arbeiders uitgebuit zullen worden en zelfs zullen overlijden als er geen fundamentele hervormingen komen in Saoedi-Arabië, maar gaat ondanks dat gewoon door”, zegt Cockburn. „De organisatie loopt het risico een grote verantwoordelijkheid te dragen voor de vele mensenrechtenschendingen die gaan volgen.”

De KNVB, dat zich anders dan bij het WK in Qatar nu meer richt op „verbinding” en de „dialoog”, schrijft in een verklaring: „Wij zijn een voetbalbond en willen graag meedoen aan grote internationale toernooien, ook in landen die anders zijn dan Nederland.”

De Saoedische kroonprins Bin Salman zegt ernaar uit te kijken om een „uitzonderlijke en ongekende editie” van het WK te organiseren. Hij hoopt „voetbalfans over de hele wereld vreugde te brengen”.

Lees ook

Het WK voetbal kan Saoedi-Arabië niet meer ontgaan en dat is een overwinning voor kroonprins Bin Salman en FIFA-baas Infantino