Kunnen we niet beter de tomaat importeren dan de tomatenplukker? Vrijwel op hetzelfde ogenblik dat Joost Eerdmans (JA21) die vraag aan Caroline van der Plas (BBB) stelde in het Tweede Kamerdebat over onze demografie – woensdagmiddag, iets na enen – klonken er twee, drie schoten bij een uitzendbureau in de Haagse Piet Heinstraat. Werkgebied: de paprika- en tomatenteelt.
De kogelgaten zijn de dag erna afgeplakt met verregende A4’tjes: ‘Hier geen fietsen’. Eentje in het draadglas van de deur, eentje in de muur ernaast, eentje in de ruit. Het kantoortje rekruteert voor het Westland, voornamelijk onder Oost-Europeanen. Tegenover het AD suggereerde de eigenaar dat iemand boos was omdat hij te laat betaald kreeg.
Schietpartijen. Worden die het zoveelste bijproduct van de tomatenplukkersimport? Naast de overvolle stapelbedpanden in het Laakkwartier, de woningnood, de tentjes in de bosjes bij Scheveningen en Moerwijk, de water- energie- en milieubelasting bij de teelt, de lichtvervuiling, het volstromen van vakantieparken met halveliterblikken Tyskie?
Het voorbeeld van Eerdmans was niet willekeurig. Onze tomatenteelt beslaat 1.771 hectare. Paprika’s: 1.555 hectare. Gezamenlijk is die glazen groentestad dus groter dan de gemeente Haarlem (32 km2). Negentig procent van die tomaten rijdt in vrachtwagens het land uit.
Alleen daarom al was Van der Plas’ verdediging ronduit bizar. We moesten aan onze voedselvoorziening denken. „Je gaat niet dood als je geen tomaat eet”, maar als je overal producten in plaats van migranten wilt importeren, dan krijg je „schaarste” en dat leidt vaak tot „burgeroorlogen”.
Dat u het weet, lieve mensen in het Zeeheldenkwartier: liever een paar kogelgaten dan de Totale Tomatenoorlog.
Plots was de BBB ook innig begaan met onze „klimaatopgave”. Zadelden we dat verdroogde Spanje op met die tomatenproductie, dan haalden we die Europese doelstellingen nooit.
In werkelijkheid slurpen onze tomaatkassen veel meer energie dan die in warmere landen waar ze buiten liggen te rijpen. In de zon. Daarom smaken ze ook beter. Maar daar hoef je bij Van der Plas niet mee aan te komen. Verontwaardigd zei ze: „In Italië krijg je vaak Nederlandse tomaten.” Opnieuw klinkt de bullshitzoemer: Italië is goed voor slechts 7 procent van Nederlandse tomatenexport. Maar volgens haar was het allemaal maar een „beleving”. „Dan zit je in Italië, lekker in de zon, met een wijntje erbij. En gut gut, wat smaakt die tomaat hier toch lekker. Het is gewoon dezelfde tomáát!”
Precies dezelfde, ja. Behalve dan dat de genen die dat gewas ooit smaak gaven er bij ons met chirurgische precisie uit zijn veredeld.
Voeg daar aan toe: te veel water, voortijdige pluk, te koele opslag en transport, et voilà, precies die laffe sapzak met de smaak van een gepocheerde spons die onze groenteafdelingen durven te rubriceren onder ‘tomaat’.
Het „beleven” van een asielcrisis volstond om de noodtoestand uit te roepen, maar bij het „beleven” van een laffe sapzak – een objectief bestáánde noodtoestand – verklaart Lientje ons collectief van lotje.
Tegen een dergelijke gang van zaken dienen wij ons te verzetten. Maar hoe? Wat is een gepaste Aktie Tomaat? Pomodori importeren, ingeblikt of als puree? Vergeet het maar. Daar zit Oeigoerenbloed in. Sommige Italiaanse groothandelaren halen de tomaten uit China. Geoogst onder erbarmelijke omstandigheden worden ze in Italië ingeblikt en op transport gezet naar landen die verlost moeten worden uit hun culinaire barbarij.
‘Made in Italy’ staat er op het etiket. ‘Hier geen fietsen’, had er ook kunnen staan. Of: kan sporen bevatten van hypocrisie. Maar zet dat eens naast de bijsluiter van Lientjes Tomaten. Dit product bevat politieke keuzes (10%), moedwillige boerendomheid (10%) en slaafse loyaliteit aan commerciële tuindersbelangen (80%).
Niemand heeft dit product actief gewíld. De consument proeft liever een wilde, zongerijpte tomaat met smaak. De gewone hardwerkende Nederlander ziet liever bakstenen dan glazen steden. Alleen de teler is blij. En het uitzendbureau, zolang het buiten schot blijft. Welnee, je gaat niet dood als je geen tomaat eet. Maar die van Lientje hebben wel een akelige bijwerking. Die is gelijk aan het netto uitlekgewicht: alleen maar plaatsvervangend schaamrood.