Leerlingen in Lelystad hebben goed geluisterd naar Ruttes rappel, maar goed: ‘Eén Chinese bom en heel Nederland is weg’

Denken jullie dat Nederland goed is voorbereid op een oorlog?” vraagt docent Yoeri de Groot aan de klas. Het wordt wat rumoerig in het lokaal. „Eén voor één jongens”, zegt hij.

„Eén bom van China en heel Nederland is weg”, roept Hidde.

Een meisje achter in de klas: „Ja, maar meneer, we hebben toch contact met andere landen?”

De jongens om haar heen lachen. Hidde: „Wat gaan ze redden dan? Eén atoombom en we zijn weg.”

„Ja, bro”, zegt zijn buurman.

Rutte wond er in zijn eerste grote toespraak als secretaris-generaal van de NAVO geen doekjes om: de NAVO-landen moeten zich voorbereiden op een oorlog. „We zijn niet klaar voor wat de komende vier of vijf jaar op ons afkomt.”

In de dagen na de toespraak ontstond lichte paniek. Filmpjes over noodpakketten domineerden online. Banken adviseerden om contant geld in huis te halen voor noodsituaties.

Ruttes alarmerende woorden waren specifiek gericht tot de inwoners van Europa en Canada: „We moeten het onder ogen zien: wat in Oekraïne gebeurt, kan hier ook gebeuren.” Ook zei Rutte: „Het zijn jullie stemmen en daden die onze toekomstige veiligheid bepalen.”

Dus hoe denken de kiezers van de toekomst hierover?

Lees ook

NAVO-chef Rutte ziet oorlogsgevaar ‘in volle vaart op ons afkomen’

‘Respect’

In het lokaal van het Porteum in Lelystad hangt een kleurrijk bordje aan de muur met daarop: „Good vibes only.” De leerlingen van 3 vmbo-tl hebben de vorige les een toets over de pluriforme samenleving gehad. „Vandaag gaan we het hebben over de actualiteit”, zegt De Groot terwijl hij heen en weer loopt. Op de tafels liggen wisbordjes. ‘Eens’ of ‘oneens’ kunnen de leerlingen daarop schrijven. „En”, benadrukt de docent: „we hebben respect voor iedereen zijn mening, ook als die afwijkt van die van jou.”

„Kennen jullie Mark Rutte?” vraagt De Groot.

„Jaaa”, klinkt het.

„Weten jullie ook wat hij nu doet?”

Kenji steekt zijn vinger op: „Hij is de hoogste baas van de NAVO.”

De leerkracht complimenteert Kenji. „En hebben jullie meegekregen wat hij heeft gezegd?”

„Dat we ons moeten voorbereiden op een oorlog.” Op de vraag hoe ze aan die informatie komen, klinkt het in koor: „TikTok.”

Terwijl de docent uitvoerig vertelt over de geschiedenis van de NAVO, is Rilana gefocust bezig met een kunstwerk op haar wisbordje

Een bordje met een stift. Meer hebben leerlingen niet nodig om hun aandacht te verliezen. Terwijl de docent uitvoerig vertelt over de geschiedenis van de NAVO, is Rilana gefocust bezig met een kunstwerk op haar wisbordje. Rusland, Europa, Amerika: ze kunnen haar gestolen worden. Af en toe richt ze het bordje omhoog en kijkt aandachtig naar haar eigen werk. Ze heeft de good vibes te pakken.

De oorlog tussen Oekraïne en Rusland wordt besproken. Ineens merkt een leerling op: „Maar hoe weet je of het waar is?” De docent vraagt wat hij bedoelt. „Nou, die dreiging en dat er een oorlog komt. Hoe weet je of dat écht zo is?”

„Ehm, goede vraag, Don”, zegt De Groot.

„Rutte doet niet zoveel heftige uitspraken”, roept Nick, onderuitgezakt op zijn stoel.

„Dus omdat hij niet zo vaak heftige uitspraken doet, zou je deze eerder geloven?” vraagt de docent.

„Ja, dat ja”, zegt Nick.

Defensie

Op het bord staat de stelling: ‘Ik ben weleens bezorgd dat er in Nederland een oorlog uitbreekt’. „Nu mogen jullie de bordjes gebruiken, jongens”, zegt De Groot. De meeste leerlingen hebben de stiften al opgewarmd. Ze krijgen even de tijd om hun standpunt op te schrijven. „Houd de bordjes maar omhoog.” Op de meeste bordjes staat ‘oneens’. Nick is het wél eens met de stelling. Hij ziet veel gebeuren op het nieuws. Een oorlog sluit hij dus niet uit – maar hij maakt zich nu ook weer niet direct zorgen.

Don steekt zijn vinger op. „Kom maar op met je lekker uitgesproken mening, jongen”, zegt De Groot.

Don steekt van wal: „Ik denk dat Rutte olie op het vuur gooit. Mensen denken er nu meer over na. We weten helemaal niet wat precies gaat gebeuren. Misschien komt er een oorlog, maar misschien ook niet. Maar dit is mijn mening.”

Kom maar op met je lekker uitgesproken mening jongen

‘Ik merk weinig van de spanningen en houd me er eigenlijk ook niet mee bezig’, staat op het klassenbord. De gehele klas is het unaniem eens met de stelling. En áls er dan een oorlog komt, is het niet zo een waar ze het tijdens de geschiedenislessen over hebben. Cyberaanvallen, daar zit de meeste dreiging, volgens Don. „Alles runt op internet, hé. Betalen en zo.”

„Ja bro”, beaamt zijn buurman.

Op TikTok heeft Don filmpjes gezien van mensen die een noodpakket maken. Onzin, vindt hij. Toch snapt hij het wel, want alles kan gebeuren.

Rutte benadrukte in de toespraak ook dat meer geld naar defensie moet. Don zit niet te springen om het leger in te gaan, maar als het moet, dan moet het.

Zijn klasgenoot Kenji wil graag bij defensie – oorlog of geen oorlog. „Mijn opa, vader en broer zitten ook in het leger. En het is goed voor mijn discipline.”

Ook Rilana gaat later bij defensie werken. Ze weet het nu al zeker: ze wil bij de marechaussee. Voor nu mag ze nog even, zoals ze zelf zegt, haar docent irriteren.

Lees ook

Deze vier ‘typische’ propaganda-methoden gebruikt Defensie