President Yoons eigen partij wil hem niet wegsturen

De conservatieve People Power Party van de Zuid-Koreaanse president Yoon Suk-yeol zal zaterdag niet instemmen met afzetting van het staatshoofd, als het parlement daar op aandringen van de voltallige oppositie over stemt. De oppositie vindt dat Yoon het veld moet ruimen omdat hij dinsdagavond onverwacht de militaire noodtoestand uitriep. 190 parlementariërs trotseerden daarna driehonderd militairen die tevergeefs probeerden een stemming te verhinderen waarmee zij Yoons besluit wilden terugdraaien. Dat deden zij unaniem, waarop Yoon de noodtoestand enkele uren later weer ophief.

Yoon heeft zich volgens de indieners van de afzettingsmotie schuldig gemaakt aan verraad, door op oneigenlijke gronden een noodtoestand uit te roepen. Als hij daarvoor strafrechtelijk wordt veroordeeld, kan hij volgens de Zuid-Koreaanse wet de doodstraf krijgen, al wordt die al lange tijd niet meer uitgevoerd. De Zuid-Koreaanse politie bevestigde donderdag dat ze een onderzoek naar Yoons optreden is begonnen. Ook de inmiddels afgetreden minister van Defensie, Kim Yong-hyun, die Yoon dinsdag zou hebben geadviseerd, wordt onderzocht. Hij mag het land niet verlaten.

Lees ook

Machtsgreep president Zuid-Korea stuit op het parlement en op zijn eigen partij: na enkele uren wordt militaire noodtoestand weer opgeheven

Om Yoon af te zetten, is een tweederde meerderheid nodig in het driehonderd zetels tellende parlement. Hoewel de voltallige oppositie heeft aangegeven voor afzetting te stemmen, zou dat onvoldoende zijn. Er zouden ten minste acht van de 108 partijgenoten van Yoon tegen de partijlijn in het voorstel moeten steunen. Dan wordt de president geschorst, en voorlopig vervangen door premier Han Duck-soo, totdat het Constitutioneel Hof zich over Yoons lot heeft gebogen. Als het hof ook instemt met zijn ontslag, volgen binnen twee maanden verkiezingen.

‘Chaos voorkomen’

Aanvankelijk leek de PPP zich na de mislukte staatsgreep snel van Yoon te willen distantiëren. Onder de 190 parlementariërs die de noodtoestand unaniem wegstemden, waren achttien PPP’ers. Ook partijleider Han Dong-hoon en de conservatieve burgemeester van Seoul Oh Se-hoon veroordeelden de noodtoestand.

Maar na een overleg op woensdag maakte partijleider Han bekend dat de PPP de afzetting van Yoon zaterdag niet zal steunen om de bevolking te behoeden voor „chaos”. Ook volgens fractieleider Choo Kyung-ho zullen „alle 108 PPP-vertegenwoordigers verenigd blijven” om afzetting van Yoon te voorkomen. Choo haastte zich daaraan toe te voegen dat zijn partij „niet probeert om de ongrondwettige noodtoestand te verdedigen”. Hij zei Yoon te hebben gevraagd de partij te verlaten.

Yoon zelf is sinds woensdag, toen hij de noodtoestand terugdraaide, niet meer in de openbaarheid verschenen. Wel is bekend dat hij overleg heeft gehad met de partijtop.

Nu de PPP probeert de rangen te sluiten, is het onzeker geworden of de afzettingsprocedure voldoende steun zal krijgen. Ondenkbaar is het zeker niet dat er tegen de partijlijn in gestemd wordt: afgevaardigden van de PPP, die intern verdeeld is, stemden vaker tegen Yoon en zijn beleid. Volgens de progressieve krant Hankyoreh zou het besluit Yoon te steunen bovendien niet middels een stemming, maar aan de hand van het volume van het applaus zijn genomen. Anderzijds zullen de partijleden vrezen voor nieuwe presidentsverkiezingen, die de conservatieven vermoedelijk zullen verliezen.

Demonstranten roepen donderdag tijdens een protest voor het regeringsgebouw in Seoul op tot het afzetten van de Zuid-Koreaanse president Yoon Suk-yeol. Foto Jung Yeon-je/AFP

Als de afzetting van Yoon zaterdag in het parlement sneuvelt, kan dat tot massale straatprotesten leiden in Zuid-Korea. Volgens een donderdag gepubliceerde opiniepeiling vindt bijna driekwart van de ondervraagden dat Yoon het veld moet ruimen. In de voorbije dagen vonden al grote demonstraties plaats waarin zijn aftreden wordt geëist.

In 2017 steunden het parlement en het Hof afzetting van de toenmalige president Park Geun-hye, nadat Zuid-Koreanen maandenlang massaal gedemonstreerd hadden tegen de in verschillende schandalen verwikkelde Park. Op een van de demonstraties kwamen bijna twee miljoen mensen af. De demonstranten hielden destijds optochten met brandende kaarsen. Ook nu zijn er al dergelijke ‘kaarsen-optochten’.