Suzuki leefde als het imago van ‘zijn’ auto’s: zuinig en degelijk

Hij had 47 potjes golf gespeeld, het afgelopen jaar. Dat zei Osamu Suzuki toen hij in 2021 op 91-jarige leeftijd met pensioen ging. Ruim veertig jaar zat hij in de top van Suzuki Motor, en golf had hem fit gehouden. Hij zei bij zijn afscheid ook nog dat hij bereikbaar zou blijven voor advies. Zo vergroeid was hij met het autoconcern. Osamu Suzuki overleed op 25 december op 94-jarige leeftijd aan kanker.

Osamu werd niet geboren met een gouden gaspedaal onder zijn voeten, de naam Suzuki kreeg hij pas toen hij volwassen was. De latere grootindustrieel kwam op 30 januari 1930 ter wereld als Osamu Matsuki op het Japanse platteland en werkte zich een weg naar boven.

Hij begon zijn loopbaan bij een bank en verbond zich voor het leven aan de autofabrikant toen hij trouwde met een kleindochter van de oprichter Michio Suzuki. Osamu kreeg de achternaam van zijn echtgenote – niet ongebruikelijk in Japanse ondernemersfamilies – zodat ook zonder zoons de opvolging door een Suzuki gegarandeerd was.

In de bijna halve eeuw dat Osamu Suzuki in de top van het bedrijf zat, verschafte hij het automerk het imago dat paste bij het karakter van de baas: zuinig en degelijk. Om op de kosten voor airconditioning te besparen liet hij plafonds in fabrieken verlagen, hij vloog tot op hoge leeftijd economy class.

Die soberheid is ook kenmerkend voor de auto’s van Suzuki. Veel waar voor weinig geld, schreef NRC-autojournalist Bas van Putten in mei nog over de nieuwste Swift. Van Putten had duidelijk een zwak voor de saaie Swift, met zijn „ontroerende klunzigheid”, maar constateerde ook dat Suzuki’s door hun kloof met de tijdgeest amper meer serieus te nemen waren.

Hiërarchische cultuur

Dat valt Osamu Suzuki met zijn conservatieve leiderschapsstijl wellicht mede aan te rekenen. „Als ik naar iedereen zou luisteren, zou het te traag gaan”, schreef hij in zijn memoires. Zijn zoon zou later, ten tijde van het emissieschandaal dat ook bij Suzuki speelde, zeggen dat de hiërarchische cultuur van Suzuki het moeilijk maakte voor werknemers om problemen aan de kaak te stellen.

Toch heeft het familiebedrijf Suzuki veel aan zijn aangenomen zoon te danken. De onderneming die ooit begon met de productie van weefgetouwen, bereikte onder Osamu’s leiding de top van auto- en motorfabrikanten, met een omzet van ruim 33 miljard euro in 2023.

Osamu Suzuki zag kansen in landen waar andere fabrikanten die lieten liggen. Zo verwierf hij begin jaren tachtig een kwart van het Indiase staatsbedrijf Maruti Udyog, inmiddels opgegaan in Suzuki, en maakte hij de Maruti 800 zo populair dat de wachttijd op een gegeven moment was opgelopen tot drie jaar. Maruti Suzuki heeft op de Indiase automarkt nog altijd een marktaandeel van 40 procent.

Om geld te besparen liet hij plafonds verlagen en vloog hij economy class

In Nederland was vooral de Suzuki Swift populair als spotgoedkope minicar. Best verkochte kleur: grijs. Maar de meeste vertedering roept waarschijnlijk nog steeds het piepkleine Carry-busje op, dat zo compact was ontworpen omdat het dan voor Japanse belastingvoordelen in aanmerking kwam.

Zo geslaagd als de deal met Maruti was, zo onfortuinlijk verliepen sommige andere samenwerkingen onder Osamu Suzuki. Het gedroomde huwelijk met Volkswagen, dat in 2009 een vijfde van de Suzuki-aandelen kocht, liep uit op een vechtscheiding. Suzuki vond dat Volkswagen zich te veel met de bedrijfsvoering bemoeide, terwijl de Japanners Volkswagen de gordijnen in joegen door dieselmotoren bij Fiat te kopen in plaats van bij de Duitse partner. Uiteindelijk slaagde Suzuki erin zijn aandelen terug te kopen.

Osamu Suzuki wisselde meermaals van pet sinds hij in de jaren zeventig in de top van het bedrijf kwam. In 2000 trad hij terug als topman om als president-commissaris nog een dikke vinger in de pap te houden. Toen zijn schoonzoon als gedoodverfde opvolger was overleden en de winst onder druk stond, nam hij eind 2008 op zijn 78ste opnieuw het roer over.

In 2016, toen Suzuki net als andere fabrikanten dubieuze emissietests bleek te hebben gebruikt, kon Osamu Suzuki niet anders dan inbinden. Hij droeg de dagelijkse leiding over aan zijn zoon Toshihiro, maar bleef president-commissaris tot hij in 2020 zijn afscheid aankondigde.

Lees ook

De Suzuki Swift is een vedergewicht met spierballen

Hoeveel invloed Osamu Suzuki achter de schermen de laatste paar jaar nog had – zelfs na zijn negentigste ging hij nog dagelijks naar kantoor – is niet bekend. Maar in de grappen die hij zelf als topman had gemaakt, zat ongetwijfeld een serieuze kern. Wanneer hij de vraag kreeg hoe lang hij nog bij het bedrijf bleef, antwoordde hij: „Tot mijn dood.”