Veteraan van SWAPO wint presidentsverkiezingen in Namibië

Een bekend gezicht, daarvoor hebben de Namibiërs afgelopen week gekozen. De South West Africa People’s Organization (SWAPO) – onafgebroken aan de macht sinds 1990 – wist in de recente verkiezingen stand te houden. Met 57,31 procent van de stemmen kozen de Namibiërs huidig vicepresident Netumbo Nandi-Ndaitwah als ’s lands eerste vrouwelijke president.

De 72-jarige Nandi-Ndaitwah, ‘NNN’ zoals ze wordt genoemd, gebruikte dinsdag sobere bewoordingen in haar overwinningstoespraak. „Namibië heeft gestemd voor vrede en stabiliteit, voor eenheid in diversiteit, natuurlijke rijkdommen en jongerenemancipatie.”

Dat zij jongeren met nadruk noemde, past bij het land. Twee derde van de drie miljoen Namibiërs is jonger dan 30. Hoe zij hebben gestemd, blijft onduidelijk, maar hun verwachtingen zijn helder: banen, kansen en een nieuw verhaal voor hun land. Net als in veel andere Afrikaanse landen blijft de jeugdwerkloosheid in Namibië, die rond de 50 procent schommelt, een groot probleem.

Ballingschap Rusland

Als jong meisje droomde Netumbo Nandi-Ndaitwah van een onafhankelijk Namibië. Opgegroeid in het noorden, het kerngebied van de SWAPO-beweging, voelde ze al vroeg de schaduw van koloniale overheersing. Op veertienjarige leeftijd sloot ze zich aan bij SWAPO, de beweging die streed tegen de overheersing door het apartheidsregime van Zuid-Afrika.

Tijdens haar ballingschap in Rusland in de jaren zeventig vond ze haar politieke vorming binnen de Komsomol, de jeugdbeweging van de Sovjet-communistische partij. In de late jaren 70, inmiddels gewapend met een opleiding in het Verenigd Koninkrijk, reisde ze als partijvertegenwoordiger door Afrika om Namibiës onafhankelijkheid te bepleiten.

Na de onafhankelijkheid in 1990 keerde ze terug naar een vrij Namibië, waar ze uitgroeide tot de partijveteraan die ze vandaag is. In de afgelopen jaren bekleedde ze diverse ministersposten en diende ze sinds begin dit jaar als vicepresident.

De overwinning van SWAPO staat in contrast met het recente verlies van bevrijdingspartijen in verkiezingen in buurlanden als Mozambique en Botswana. De winst van ‘NNN’ doet ook vermoeden dat ze zowel traditionele als nieuwe kiezers wist aan te spreken. „Ik geloof altijd in samenwerking. Dat heeft me gebracht waar ik nu ben”, zei ze tijdens haar campagne. Nandi-Ndaitwah beloofde de komende jaren 250.000 banen te creëren.

Naast het historische belang van de partij was het de belofte van stabiliteit waarmee SWAPO campagne voerde. „Het bedrijfsleven kan alleen bloeien als de politiek stabiel is”, stelde ze.

De realiteit voor de gemiddelde Namibiër blijft echter hard: stijgende huren, minimale toegang tot land en een economie die gedomineerd wordt door buitenlandse investeerders. Ondanks de natuurlijke rijkdommen, zoals diamanten, goud en uranium is Namibië volgens de Wereldbank een van de landen met de grootste ongelijkheid.

In die context – en mede vanwege het groeiende ongenoegen onder de jeugd – trok SWAPO vertwijfeld naar de stembus. Maar het zat de regeringspartij mee dat de versnipperde Namibische oppositie – verdeeld over ruim twintig partijen - geen eenduidig antwoord wist te formuleren.

Als prominente figuur van SWAPO is Nandi-Ndaitwah ook bekend om haar conservatieve standpunten. Zo valt haar verzet tegen abortus vooral onder jongeren slecht.