Waterbedrijven: binnen enkele jaren dreigt tekort aan drinkwater

Zonder maatregelen dreigt in Nederland over enkele jaren een tekort aan drinkwater, de grenzen van de drinkwatervoorziening zijn dan bereikt. Alle tien waterbedrijven in Nederland moeten vóór 2030 meer drinkwater produceren om te kunnen voldoen aan hun wettelijke plicht drinkwater te leveren. Daarvoor moet de inname, zuivering en distributie van water worden opgeschaald. Drie bedrijven hebben dat zelfs „per direct” al nodig: Dunea, Vitens en Waterbedrijf Groningen. Dat stelt de vereniging van waterbedrijven Vewin in een intern document over het zekerstellen van de drinkwatervoorziening.

„Dat er water uit de kraan komt lijkt vanzelfsprekend, maar dat is het niet”, aldus de notitie. „Het watersysteem loopt tegen zijn grenzen aan door droogte, verzilting en een toenemende watervraag door een groeiende bevolking en economie. De beschikbaarheid van water voor de drinkwatervoorziening staat onder druk. Daarnaast verslechtert de kwaliteit van de drinkwaterbronnen door vervuiling van landbouw, industrie en huishoudens. Toekomstige generaties dreigen te worden opgezadeld met een minder zekere levering van betrouwbaar drinkwater.”

Lees ook

‘Laat drinkwater niet de volgende crisis worden’

Zeewater

De bedrijven pleiten voor meer „urgentie” bij landelijke en provinciale politiek en willen dat water en bodem sturend zijn bij de ruimtelijke ordening. Ze zeggen „niet te kunnen garanderen” tijdig drinkwater te leveren voor alle 900.000 woningen die het kabinet tot 2030 wil bouwen. Ze klagen over langslepende procedures voor vergunningen om bestaande waterwinlocaties uit te breiden, nieuwe locaties in gebruik te nemen en alternatieve waterwinning, zoals drinkwater uit zeewater, ter hand te nemen. In veel gevallen spelen er tegengestelde belangen, bijvoorbeeld in de buurt van natuurgebieden. Ook willen de drinkwaterbedrijven dat het Rijk wettelijke aanpassingen doet, in het Drinkwaterbesluit en het Bouwbesluit, om bijvoorbeeld het gebruik van regenwater en het recyclen van drinkwater binnen woningen mogelijk te maken en wellicht verplicht te stellen. Ook pleit Vewin voor een verruiming van de mogelijkheid winst te maken en te investeren in uitbreiding van de productiecapaciteit, zuivering, distributie en ook innovaties. Die ruimte is nu wettelijk beperkt. Andere manieren om de groeiende watervraag het hoofd te bieden zijn campagnes voor een zuiniger omgang met water. Voorzitter Peter van der Velden van Vewin: „Iedereen vindt het vanzelfsprekend dat er water uit de kraan komt. Dat is niet zo. Dat is zorgelijk. We moeten extra maatregelen nemen. We moeten de hand aan de ploeg slaan.”

De drinkwaterbedrijven opereren in een land waarin de vraag naar drinkwater met name de laatste tien jaar flink aan het stijgen is en nog verder zal stijgen. De bevolking groeit de komende twintig jaar met anderhalf miljoen mensen, de economie groeit, en in perioden van droogte, die steeds vaker voorkomen, kan de vraag naar water af en toe enorm stijgen. Daar komt bij dat de bronnen waaruit de bedrijven hun water halen, zowel grondwater als oppervlaktewater, worden bedreigd. Er is sprake van toenemende verzilting van het water, de verdroging van de bodem maakt hier en daar het grondwater schaarser en bronnen worden vervuild door consumenten, maar vooral door landbouw en industrie. Van der Velden: „Producenten lozen stoffen waar nog geen normen voor zijn, wij moeten die er vervolgens weer uit halen. Dat moet anders.”