Yoons beveiligers verhinderen inval in zijn kantoor, minister doet zelfmoordpoging

Zijn bewakers in een detentiecentrum in Seoul hebben verhinderd dat de voormalige minister van Defensie Kim Yong-hyun een einde aan zijn leven kon maken. Kim werd eerder deze week als eerste betrokkene bij de mislukte staatsgreep van president Yoon Suk-yeol formeel aangehouden. Hij zou Yoon op het idee gebracht hebben om de militaire noodtoestand uit te roepen, en verantwoordelijk zijn voor de inzet van zo’n driehonderd militairen die moesten voorkomen dat het parlement dat besluit terug kon draaien. Woensdag werden ook twee hoge politiefunctionarissen gearresteerd, vanwege de politieinzet bij het parlement.

Over de gebeurtenissen van vorige week komen intussen steeds meer details naar buiten. Luitenant-generaal Kwak Jong-keun, die vorige week het bevel voerde over de militairen bij het parlement, verklaarde dinsdag in een hoorzitting dat Yoon hem had gebeld om hem op te dragen parlementariërs uit de vergaderzaal te slepen. Volgens een andere militair zou Yoon sinds de zomer al meermaals geopperd hebben de noodtoestand uit te roepen. Kwak zei al zeker twee dagen voor Yoons toespraak op 3 december van het plan op de hoogte te zijn geweest.

Lees ook

Machtsgreep president Zuid-Korea stuit op het parlement en op zijn eigen partij: na enkele uren wordt militaire noodtoestand weer opgeheven

Noord-Korea

Een parlementslid van de oppositie zei dinsdag zelfs bewijzen te hebben dat Kim Yong-hyun plannen heeft gemaakt om een militaire confrontatie met Noord-Korea uit te lokken om de noodtoestand te rechtvaardigen, bijvoorbeeld door een aanval op een lanceerplek voor de afvalballonnen die Noord-Korea al maanden met grote regelmaat naar het zuiden stuurt. Ook een onbemande drone die dit najaar boven de Noord-Koreaanse hoofdstad Pyongyang vloog, zou door Kim zijn bevolen. Yoon rechtvaardigde het uitroepen van de noodtoestand vorige week onder meer met de vermeende dreiging van „anti-statelijke” en „pro-Noord-Koreaanse krachten”.

De aanhouding van defensieminister Kim impliceert dat ook de president zelf snel opgepakt zou kunnen worden, schrijven Zuid-Koreaanse media. In het arrestatiebevel tegen Kim staat dat die ervan verdacht wordt „met Yoon te hebben samengespannen tot een rebellie, gericht tegen de grondwet”. Rebellie is onder de Zuid-Koreaanse wet een van de weinige vergrijpen waarop de presidentiële immuniteit niet van toepassing is. Als Yoon wordt veroordeeld als leider van die rebellie, kan hij daarvoor levenslang, of zelfs de doodstraf krijgen.

Woensdag viel de politie onder meer het kantoor van Yoon binnen om bewijsmateriaal te verzamelen, maar Yoons beveiligers verhinderden dat de inspecteurs zijn werkkamers doorzochten. Yoon werd maandag al formeel als verdachte aangemerkt. Justitie heeft hem een reisverbod opgelegd.

Politieke verlamming

Ondertussen duurt de politieke verlamming in Zuid-Korea voort. Nadat Yoons conservatieve People Power Party zaterdag een stemming over diens afzetting saboteerde, zei PPP-leider Han Dong-hoon zelf een afspraak met de president te hebben gemaakt over diens vervroegde aftreden. Tot die tijd zou Yoon zich niet meer met staatszaken bemoeien. Premier Han Duck-soo zou zijn taken voorlopig overnemen.

Die machtsoverdracht, waarvoor de wettelijke basis onduidelijk is, kreeg veel kritiek van de oppositie, die spreekt van „een tweede couppoging” van de PPP. Ook bevestigde het ministerie van Defensie dat Yoon formeel nog steeds opperbevelhebber is van de ruim 500.000 actieve militairen tellende strijdkrachten.

Lees ook

Zuid-Koreaanse president Yoon bemoeit zich niet meer met staatszaken, oppositie spreekt van ‘tweede coup’

Han Dong-hoon zelf leek dinsdag ook op de omstreden constructie terug te komen. „In werkelijkheid is er geen manier om [Yoons] macht zomaar over te dragen”, erkende hij tegenover nieuwszender MBC.

Nieuwe afzetpoging

De oppositie wil het parlement dit weekend opnieuw laten stemmen over Yoons afzetting. Daarvoor is een tweederde meerderheid nodig in de driehonderd zetels tellende Nationale Assemblee, zodat ten minste acht van de 108 PPP-parlementariërs de motie moeten steunen. De afgelopen dagen lieten verschillende PPP-leden weten voor te zullen stemmen, al is nog onduidelijk of het er voldoende zullen zijn voor een geslaagde afzetpoging.

Ruim een week na de couppoging van Yoon besteedde de Noord-Koreaanse staatspers woensdag voor het eerst aandacht aan de gebeurtenissen. In een lang artikel beschrijft staatspersbureau KCNA hoe „de marionet Yoon” „de wapens van de fascistische dictatuur op het volk heeft gericht”. Het stuk beschrijft de protesten in Seoul, maar noemt nergens Yoons bewering dat „pro-Noord-Koreaanse krachten” het land zouden hebben bedreigd.