Zelensky drijft de spot met ‘vreedzaam’ plan van Poetin na nieuwe massale luchtaanval op Oekraïense energiesector

Eén van de grootste Russische luchtaanvallen op Oekraïne sinds het uitbreken van de oorlog heeft vrijdagochtend opnieuw geleid tot stroomuitval in grote delen van het land. De Russen bestookten verschillende Oekraïense regio’s met bijna driehonderd raketten en drones. De Oekraïense luchtverdediging haalde volgens president Volodymyr Zelensky 81 raketten uit de lucht, mede dankzij de inzet van F-16’s.

Zoals zo vaak de afgelopen jaren was de inmiddels fors verzwakte Oekraïense energie-infrastructuur het voornaamste doelwit. „Dit is een van de grootste klappen voor onze energiesector”, schreef Zelensky op Telegram.

Explosies werden onder meer gemeld vanuit de regio’s Kyiv, Charkiv, Odesa, Lviv, Vynnitsja, Ivano-Frankivsk en Tsjerkasy, volgens de Oekraïense luchtmacht veroorzaakt door zowel Russische kruisvluchtwapens als ballistische raketten.

Het was de twaalfde grote luchtaanval op de energiesector van dit jaar. Sinds de grootschalige invasie in februari 2022 heeft Moskou talloze aanvallen uitgevoerd op de Oekraïense civiele infrastructuur, met het doel om het verzet van de Oekraïense bevolking te breken.

Vergelding voor inzet ATACMS

Volgens het Russische ministerie van Defensie was de aanval een vergelding voor eerdere Oekraïense aanvallen met Amerikaanse ATACMS-raketten. Die raketten, met een bereik van maximaal driehonderd kilometer, mag Oekraïne van Washington sinds enkele weken ook inzetten tegen militaire doelen op Russische bodem. Het Kremlin liet vrijdag bij monde van woordvoerder Dmitry Peskov weten dat Rusland openstaat voor onderhandelingen over vrede.

Zelensky, die de afgelopen weken voorzichtig openingen bood om besprekingen te beginnen over een mogelijk einde aan de vijandelijkheden, haalde vrijdagochtend keihard uit naar de Russische president Vladimir Poetin. „Dit is zo’n ‘vreedzaam’ plan van Poetin – om alles te vernietigen. Dit is hoe hij ‘onderhandelingen’ wil – door miljoenen mensen te terroriseren”, aldus Zelensky. Hij riep de wereld op tot een „massale reactie” tegen de Russische aanvallen, die volgens hem mogelijk zijn doordat het land olie kan blijven verkopen.

Lees ook

Russische troepen zijn Pokrovsk inmiddels tot op drie kilometer genaderd

Eerder deze week riep Zelensky de bondgenoten van Oekraïne op om snel meer luchtverdedigingssystemen te leveren, om het land beter te kunnen beschermen tegen de aanhoudende Russische aanvallen.

Wel lijkt het er inmiddels op dat de Oekraïense aanvallen met ATACMS tegen doelen in Rusland in elk geval tijdelijk succes hebben voor Oekraïne. Volgens analisten is het aantal Russische aanvallen met geleide glijbommen op Oekraïne ongeveer gehalveerd sinds de Amerikaanse president Joe Biden Kyiv vorige maand toestemming gaf. De vermindering van de bombardementen met geleide bommen zou worden veroorzaakt doordat Russische bommenwerpers – door de dreiging van de Amerikaanse raketten – op grotere afstand van de grens worden gestationeerd.

De recente Russische aanvalsgolven maken de weg naar vredesbesprekingen niet makkelijker. Donderdag zei Zelensky’s voornaamste adviseur, Andri Jermak, tegen de Oekraïense omroep Soespilne dat Oekraïne op dit moment „niet klaar is” voor onderhandelingen met Rusland. „We hebben de wapens niet; we hebben de status niet die we nodig hebben. En dat betekent een uitnodiging om lid te worden van de NAVO, en de zekerheid van duidelijke garanties die ons ervan verzekeren dat Poetin niet binnen twee of drie jaar terugkomt.”

Ommezwaai Zelensky

Begin deze maand zei Zelensky voor het eerst sinds de grootscheepse Russische invasie dat de Oekraïense krijgsmacht de kracht ontbeert om de door Rusland bezette regio’s, zoals de Krim, te bevrijden. Oekraïne, zei Zelensky toen, zal proberen het bezette grondgebied in de toekomst met diplomatieke middelen terug te krijgen.

Die koerswijziging in Kyiv leek mede te zijn ingegeven door de aanhoudende Russische opmars, vooral in de Donbas, en de verkiezing van Donald Trump tot president van de Verenigde Staten. Trump, die op 20 januari terugkeert in het Witte Huis, heeft verschillende keren gezegd dat hij de oorlog tussen Rusland en Oekraïne „binnen 24 uur” wil beëindigen, al gaf hij nooit details over de manier waarop hij dat denkt te doen.

Zelensky heeft afgelopen weekeinde in een gesprek met Trump in Parijs gezegd dat Oekraïne veiligheidsgaranties moet hebben voordat vredesbesprekingen over een einde van de oorlog succesvol kunnen zijn. Lidmaatschap van de NAVO, in elk geval voor de nog vrije delen van Oekraïne, zou het land die veiligheidsgarantie kunnen geven, maar Washington lijkt daar niets voor te voelen. Het bondgenootschap zou dan namelijk een land in oorlog binnen de gelederen hebben. Artikel 5 van het NAVO-verdrag stelt dat een gewapende aanval op één of meerdere lidstaten een aanval betekent op alle 32 NAVO-landen.