Zijn pragmatisme zal tijdelijk president Han in het verdeelde Zuid-Korea van pas komen

Toen Han Duck-soo (75) in 2022 door de net gekozen conservatieve president Yoon als premier werd aangesteld, prees die de partijloze technocraat om zijn kennis en kunde, die ervoor hadden gezorgd dat hij vele sleutelposities in het landsbestuur had kunnen bekleden „los van politieke facties”. Han zelf noemde „samenwerking tussen de conservatieve en progressieve kampen [de] sleutel tot succes”. Hij diende eerder al eens een jaar als premier onder de progressieve president Roh Moo-hyun.

Toen Roh in 2008 werd opgevolgd door de rechtse Lee Myung-bak, benoemde die de vloeiend Engels sprekende Han tot ambassadeur in Washington. De aan Harvard gepromoveerde econoom was nauw betrokken bij de totstandkoming van vrijhandelsafspraken tussen Zuid-Korea en de Verenigde Staten. Eerder was hij onder meer minister van Handel en minister van Financiën.

Lees ook

Parlement Zuid-Korea zet president Yoon af na ‘zelfcoup’

Premier Han is nu tijdelijk president omdat de grondwet hem aanwijst als vervanger van Yoon, die zaterdag door het parlement werd afgezet vanwege zijn mislukte ‘zelfcoup’ van eerder deze maand. Anders dan vorige week nam ook Yoons eigen partij deel aan de stemming waardoor er nu quorum was – zeker twaalf fractieleden steunden zijn afzetting. Han zal het ambt hooguit enkele maanden bekleden: het hooggerechtshof moet binnen zes maanden over de afzetting oordelen. Als het die afwijst, keert Yoon terug in functie. Anders volgen zestig dagen daarna nieuwe presidentsverkiezingen.

Politiek vacuüm

De partijloze Han staat bekend als een bescheiden harde werker die met politici van elke politieke gezindte kan samenwerken. Dat is een kwaliteit die hij goed kan gebruiken nu hij Zuid-Korea moet leiden in een van de roerigste periodes sinds de overgang naar de democratie in de jaren tachtig. De politiek is sterk verdeeld tussen het conservatieve en het progressieve kamp, terwijl het land worstelt met een haperende economie, woningnood, het laagste geboortecijfer ter wereld en een onvoorspelbare kernmacht als buurman.

Daarbij dreigt een politiek vacuüm, net nu Donald Trump terugkeert als president van de Verenigde Staten. Die zei tijdens zijn campagne meer geld van Seoul te willen voor de ruim 28.000 Amerikaanse militairen in Zuid-Korea, en liet doorschemeren net als tijdens zijn eerste termijn open te staan voor gesprekken met de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un.

Han lijkt zich daarvan bewust. Enkele uren na zijn aantreden belde hij direct met zijn Amerikaanse ambtgenoot Joe Biden.

Vorige week noemde Han versterking van de alliantie met de VS al „een heel grote en belangrijke taak”. Dat deed Han nadat hij in samenspraak met Yoons conservatieve People Power Party de taken had overgenomen van de president, wiens formele afzetting de PPP in het parlement een dag eerder had gesaboteerd. Yoon zou op termijn vervroegd aftreden en zich tot dan niet meer met staatszaken bemoeien.

‘Tweede coup’

Dat Han met die volgens velen ongrondwettige onderhandse machtsoverdracht instemde, is een smetje dat hem kan blijven achtervolgen nu hij een week later alsnog officieel waarnemend president is geworden. De oppositie sprak van „een tweede coup”, en wil een onderzoek naar het handelen van Han tijdens de machtsgreep van Yoon eerder die week. De politie riep hem afgelopen week al op voor ondervraging.

Zondag liet oppositieleider Lee Jae-myung echter weten niet te zullen aandringen op afzetting van Han. Eerder had Lee’s Democratische Partij, die de meerderheid heeft in het parlement, gezegd zo’n procedure te overwegen. „De Democratische Partij zal samenwerken met alle partijen om het landsbestuur te stabiliseren en het internationaal vertrouwen [in Zuid-Korea] te herstellen”, zei Lee zondag.

Han zelf zegt niet vooraf van Yoons couppoging op de hoogte te zijn geweest. Tijdens een kabinetsvergadering die Yoon bijeen riep vlak voordat hij op televisie de noodtoestand uitriep, zou hij wel aanwezig zijn geweest. „Ik ben steeds tegen de noodtoestand geweest, maar ik verwijt mezelf dat ik die niet heb kunnen tegenhouden”, zei Han afgelopen week.