Grip op migratie. Kan dat eigenlijk wel?

Wanneer het over migratie gaat, gaat het meestal over asielzoekers, over omgeslagen bootjes op de Middellandse Zee. Maar mensen migreren ook vanwege werk of studie. Migratie gaat over werknemers in het slachthuis, de bollen in Flevoland en technische innovaties bij chipmachinefabrikant ASML.  

De voorbije jaren is migratie een groot politiek thema geworden. Een tekort aan opvangplekken leidde tot beelden van asielzoekers die in het gras moesten slapen bij Ter Apel. De aantallen arbeidsmigranten en buitenlandse studenten zijn enorm toegenomen. Daarnaast krijgen migranten geregeld de schuld van andere maatschappelijke problemen, zoals de krappe woningmarkt. Hoe meer politici migratie als hét probleem van Nederland neerzetten, hoe meer kiezers geneigd zijn om dat ook zo te ervaren. Van links tot rechts beloven politici hun kiezers ‘grip op migratie’. De vraag is: kan dat?

Met deze productie biedt NRC overzicht over het thema migratie in en rond Europa. De geschiedenis, verschillende soorten migratie, het beleid, de beeldvorming en vergelijkingen met andere Europese landen. Welke routes nemen mensen vanuit waar weg om naar Europa te komen? Wanneer wordt migratie door beleid gestimuleerd? Of hoe probeert beleid migratie juist af te remmen? En kan dat überhaupt, of is migratie iets onvermijdelijks? 

De onvermijdelijkheid van migratie

De term ‘migratie’ is ontstaan ten tijde van de militaire expansiedrift van het Romeinse Rijk en valt van oudsher al samen met een van de belangrijkste redenen voor mensen om te migreren: oorlog. Maar migratie omvat veel meer dan dat. Wat zijn de feiten en cijfers, wat zijn de politieke implicaties?

Gezinsmigratie

Niet arbeid of asiel, maar de liefde of gezinshereniging is de belangrijkste reden voor buitenlanders om naar Nederland te komen. Onder ‘gezinsmigranten’ worden mee- of nareizende familieleden van arbeids- of studiemigranten verstaan, plus mensen die zich bij hun Nederlandse geliefde voegen. 

Arbeidsmigratie

Nederland besluit vanaf de jaren zestig gastarbeiders aan te trekken, vanwege de bloeiende economie en het daarmee samenhangende tekort aan werknemers. Aanvankelijk was het de bedoeling dat zij weer terug naar hun land van herkomst zouden gaan, waardoor er weinig inspanningen werden gedaan om hen te laten integreren. Velen bleven echter.

Studiemigratie

Ongeveer een op de zes migranten komt naar Nederland om te studeren of als onderzoeker. Dit is potentieel voordelig voor Nederland, omdat ze tijdens of na hun studie kunnen bijdragen aan de kenniseconomie.

Asielmigratie

Asielzoekers zijn de meest bediscussieerde categorie migranten. Toch vormen ze een minderheid van het totaal aantal migranten: een op de negen migranten komt naar Nederland in verband met een asielaanvraag. NRC zet de cijfers en feiten, politieke implicaties en verschillende visies op een rijtje.

De mensen achter migratie

Een Syrische dokter die moet vluchten terwijl de bommen vallen, een dochter van arbeidsmigranten die in het buitenland gaat studeren en een Portugese die verliefd wordt op een Nederlander: vijf persoonlijke verhalen van migranten.